«Հիմա ինչ էլ անենք, ապրենք ու ժպտանք, միևնույնն է, այլևս լիարժեք չենք». տանկիստ Դավիթ Դանիելյանն անմահացել է պատերազմի վերջին օրը․ «Փաստ»
Մամուլ
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
«Յուրահատուկ երեխա էր, այնպես չէ, որ իմ տղան է, դրա համար եմ ասում: Իրեն բոլորն են սիրել՝ բարեկամ, հարևան, յուրաքանչյուրը, ով իրեն ճանաչել է: Իր ներսում կարծես առանձնահատուկ մի բան լիներ, ինչը որևէ մեկին անտարբեր չէր թողնում»,- «Փաստի» հետ զրույցում ասում է Դավթի մայրիկը՝ տիկին Քրիստինեն:
Հավելում է՝ մեծի հետ մեծ էր, փոքրի հետ՝ փոքր: «Ե՛վ կատակ էր անում, բոլորին ծիծաղեցնում, և՛ մեկ էլ լրջանում: Իրեն ամեն միջավայրում լավ էր պահում, տղամարդ տղա էր»: Նշում է՝ որդին իր նման շատ էր սիրում հումանիտար առարկաներ՝ Պատմություն, Աշխարհագրություն և այլն: «Միասին ֆիլմեր էինք դիտում, գրքեր կարդում: Շատ խելացի երեխա էր: Դպրոցում լավ էր սովորում, բայց իր երազանքը ֆուտբոլիստ դառնալն էր, սպորտ շատ էր սիրում: Երևան էր գնում՝ «Ալաշկերտ» ակումբ, հետո էլ՝ Մասիս, հաճախում էր ֆուտբոլի: Մի քանի ամիս բռնցքամարտի է գնացել, նկարչական խմբակ է հաճախել, ամեն տեղ ուզում էր գնալ: Շտապում էր ամեն ինչ հասցնել: Փոքրուց միշտ ասում էր՝ կդառնամ հայտնի ֆուտբոլիստ, բայց գյուղում էինք ապրում, և գնալ-գալը մի քիչ դժվար էր, իհարկե, իր համար ամեն ինչ անում էինք, բայց եթե Երևանում ապրեինք, ավելի հեշտ կլիներ»:
2016 թ.-ին Դավիթն ընդունվում է Երևանի ինֆորմատիկայի պետական քոլեջ: «Չորրորդ կուրսում էր սովորում, պրակտիկան էլ մեր դպրոցում էր անցնում: Քույրիկներին տանում էր դպրոց, փոքրին տուն բերում: Ես էլ իրեն ասում էի՝ կգնաս բանակ, կզորացրվես ու կշարունակես ուսումդ: Բայց Դավիթս ասում էր՝ կգամ, կաշխատեմ ու պապային կօգնեմ, թող քույրիկս սովորի: Ձգտում էր նաև աշխատելուն, տարբեր տեղերում աշխատում էր, որ իր գումարն ունենար: Մենք էինք իրեն ասում՝ ուսանող ես, մի՛ աշխատիր, հանգստացի՛ր, բայց աշխատում էր, իր ձեռքի գումարը պետք է ունենար, դեռ մի բան էլ մեզ օգներ»: Դավիթի մանկությունն ու պատանեկությունն անցել է Մասիսի տարածաշրջանի Հովտաշատ գյուղում: Մայրիկն ասում է՝ որդուն հաճախ էր ասում՝ կմեծանաս, քաղաքում բնակարան կգնես, կտեղափոխվես, բայց Դավիթն այլ նպատակներ ուներ՝ մա՛մ, մեր գյուղից լավը չկա: Շատ էր սիրում գյուղը: 2019 թ. դեկտեմբերի 24-ին բանակ զորակոչված Դավթի ծառայության առաջին վեց ամիսն անցել է Արմավիրում՝ տանկային վաշտում: Դավիթը տանկի նշանառու էր:
2020 թ. հունիսին տեղափոխվում է, մայրիկի խոսքով, «իր սիրելի Մատաղիսը». «Ապրիլ յան պատերազմից հետո միշտ ասում էր՝ գնամ բանակ, ընկնեմ Մատաղիս-Թալիշ. կարծես մի բան զգար երեխես: Շատ էր ուզում ծառայել: Երբ Դավիթս փոքր էր, շատ էի ասում՝ իմ տղեն որ մեծանա, պատերազմ կլինի: Հիմա ինձ հաճախ են ասում՝ ինչո՞ւ էիր նման բան խոսում: Մի քանի անգամ էլ Դավիթն է ինձ ու սկեսուրիս ասել՝ գնալու եմ բանակ ու էլ չգամ, չեմ կարող ասել, թե ինչու է նման բան ասել: Ապրիլ յան պատերազմից հետո Դավիթը հաճախ էր շեշտում՝ մա՛մ ջան, գնալու եմ տղերքի վրեժը լուծեմ, գնալու եմ Մատաղիս, Թալիշ: Սիրով էր ծառայում, գոհ էր ամեն ինչից: Ի դեպ, տարկետման հնարավորությունից հրաժարվեց ու գնաց բանակ: Վերջին կուրսում էր սովորում, մեկ կիսամյակ էր մնացել: Զինկոմիսարիատում և քոլեջում իրեն ասել էին, որ կարող է տարկետում ստանալ, ուսումն ավարտել, հետո զորակոչվել ծառայության, բայց հրաժարվեց՝ մա՛մ ջան, շուտ գնամ, շուտ գամ: Շտապում էր»: 44-օրյա պատերազմի սկսվելու օրը Դավթի 19-ամյակն էր:
«Ամեն օր զանգել է, մեզ հետ խոսել: Միայն երեք օր չի զանգել, երբ դիրքեր էին պահում և վտանգավոր էր: Ինձ զգուշացրել էր՝ մա՛մ, մի քանի օր չեմ զանգելու: Շատ անհանգիստ էի: Վերջին զանգը նոյեմբերի 7-ին էր: Այդ օրը շատ տխուր էր, իրեն ասացի՝ ամեն ինչն ավարտվի, ձեզ ծանրոց կուղարկեմ, քեզ, տղերքին ամեն ինչ կուղարկեմ: Ասաց՝ «մա՛մ, մեր մոտ ո՞ւր կուղարկես»: Երկու անգամ կրկնեց այս միտքը: Արձագանքում էի՝ վերջը պիտի ավարտվի պատերազմը, պատասխանեց՝ է՜հ, մա՛մ ջան: Զգացի, որ երեխես մի բան զգում է: Դեպքը եղավ նոյեմբերի 9-ի լուսադեմին, վեց տղաներով գնացել են հացի, ԱԹՍ-ն հարվածել է, վեցն էլ զոհվել են: Պատերազմի մասին շատ չէր խոսում, միշտ ասում էր՝ մա՛մ ջան, ամեն ինչ լավ է լինելու, ամեն ինչ «տոչնի» է, չմտածես: Ես էլ իրեն էի ասում՝ հաղթելու ենք, Դավո՛ ջան»: Զինակից ընկերներից է Դավթի ընտանիքն իմացել, որ որդին պատերազմի 44 օրերի ընթացքում հասցրել է շատ վայրերում լինել: Մատաղիսում առաջին վեց օրն է եղել, այն էլ՝ շրջափակման մեջ, հետո՝ Թալիշ, Դրմբոն, Մարտակերտ, Բալուջա, որտեղ «Քաջարի մարտիկ» կրծքանշան է ստացել: Դավիթն անմահացել է Մարտունիում նոյեմբերի 9-ին: Օրեր անց Դավիթն արդեն «տանն էր», մայրիկն ասում է՝ «տեսել եմ երեխուս բոլոր վերքերը»:
Դավիթը երկու քույրերի ավագ եղբայրն է: Երբ մայրիկին հարցնում եմ, թե որտեղից է ուժ ստանում կյանքը շարունակելու համար, արձագանքում է՝ Աստված ու իմ տղան ուժ տվեցին ապրելու: «Նոյեմբերի 7-ին ինքնազգացողությունս վատացավ, ու, չգիտեմ ինչու, ասացի, որ ատում եմ նոյեմբերի 9-ը: Բոլորը զարմացան, թե ինչու նման բան պետք է ասեմ: Նոյեմբերի 9-ին, երբ որդուս դեպքը եղավ, ես զգացել եմ: Տանից դուրս եկա, քայլում էի դրսում, նայեցի ճանապարհին՝ Տեր Աստված, կլինի՝ տղես այս ճանապարհով նորից տուն գա, իրեն եմ սպասում, ու նայեցի երկնքին: Երկինքն ինձ այնպես «քաշեց»: Սկսեցի աղոթել: Սկեսուրիս ասացի, որ երկու օրից երեխես գալու է: Երկու օրից՝ նոյեմբերի 11-ին, տղայիս բերեցին: Մենք ընկերներ էինք, շատ կապված էինք իրար հետո: Հիմա ինչ էլ անենք, ապրենք ու ժպտանք, միևնույնն է, այլևս լիարժեք չենք: Ամեն վայրկյան, անգամ քնած ժամանակ հոգով ու սրտով իր հետ եմ: Միշտ զրուցում եմ իր հետ: Երազներիս գալիս է, իրեն տեսնում եմ, գրկում, դրանով եմ ապրում»:
Պատերազմի դաշտում Դավիթը հասցրել է անգամ կնքահայր դառնալ, զանգահարել է տուն և մեծ ոգևորությամբ հայտնել նորությունը: «Ասաց՝ մա՛մ, քավորիս կասես, որ քավոր եմ դարձել: Իր սանիկը ողջ է, շատ ուրախ եմ դրա համար: Սեպտեմբերի 27-ի գիշերը հրամանատարը տագնապի իմիտացիա է անում, տղաներն արթնանում են, բայց պարզվում է, որ Դավթի ծնունդն են շնորհավորում: Լուսադեմին սկսվում է պատերազմը: Առաջինը տանկային վաշտն է մարտի նետվում, զինվորների աչքի առաջ իրենց հրամանատարը զոհվում է: Զրույցների ժամանակ մեծ ափսոսանքով խոսեց նրա զոհվելու մասին: Իսկ մի օր էլ ասաց՝ մա՛մ, կարող ես հպարտանալ ինձանով, գիտե՞ս, թե քանի հոգու կյանք եմ փրկել, մա՛մ, ում սիրտը բաբախում էր, շալակած տանում էի: Իր ընկերները մեր տան մշտական հյուրերն են՝ դասընկերները, կուրսեցիները, զինակից ընկերները: Միշտ ուրախանում եմ, երբ գալիս են, ինձ թվում է, որ հիմա իրենց հետ իմ տղեն էլ տուն կմտնի»:
Հ. Գ. - Դավիթ Դանիել յանը Արցախի նախագահի հրամանագրով հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական ծառայություն» և «6-րդ ՊՇ Անձնուրաց պաշտպան» մեդալներով: Հուղարկավորված է Հովտաշատի գերեզմանատանը:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
