Русский
В Ереване началось шествие в защиту бизнесмена Самвела Карапетяна Предприниматель Самвел Карапетян останется под арестом Кому адресованы «европейские» месседжи, и на что готов Пашинян? «Паст» Депутат парламента Армении: Как можно скорее нужно сменить в Армении власть – иначе цена для народа будет расти IDBank в Homplex Mall: открытие нового филиала Парламент Армении в первом чтении одобрил ряд поправок к действующим законам В Армении правоохранители проводят обыски в головном офисе группы компаний «Ташир» Армению уведомили о начале инвестиционного спора из-за действий против Самвела Карапетяна и ЭСА Трамп подписал указ об отмене санкций против Сирии Пресс-служба Самвела Карапетяна: Мы расцениваем данное вмешательство как проявление давления И.о. директора: Законопроект о реформе ЭСА – неграмотный документ, а национализация содержит риски Семен Багдасаров: Пашинян — это удавка на шее армянского народа 

Հայ-հնդկական հարաբերությունների հեռանկարայնությունն ու չօգտագործված ներուժը. «Փաստ»

Пресса

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Հայաստան-Հնդկաստան հարաբերությունները վերջին տարիներին նոր որակ և դինամիկա են ստանում՝ պայմանավորված ինչպես գլոբալ աշխարհաքաղաքական զարգացումներով, այնպես էլ երկու պետությունների ռազմավարական շահերի ավելի հստակ համընկնումով։

Հնդկաստանի դիրքորոշումը Հարավային Կովկասի նկատմամբ երկար տարիներ պահպանողական մոտեցումներ էր ներառում՝ պայմանավորված հիմնականում իր ներքին ու տարածաշրջանային առաջնահերթություններով։ Սակայն վերջին տասնամյակում, հատկապես Չինաստանի ազդեցության գլոբալ ընդլայնման, Պակիստանի՝ Թուրքիայի հետ ամրապնդվող կապերի ու Ադրբեջանի հետ եղբայրական հարաբերությունների խորացման ֆոնին, Հնդկաստանը սկսել է վերանայել իր դիրքավորումը։ Ու եթե նախկինում հայ-հնդկական կապերը հիմնականում սահմանափակվում էին մշակութային ու խորհրդանշական հարաբերությունների շրջանակում, ապա ներկայում նկատվում է մի նոր շրջան, երբ այդ հարաբերությունները կարող են վերաճել ռազմավարական գործընկերության՝ ընդգրկելով քաղաքական, ռազմական, տնտեսական, տեխնոլոգիական և քաղաքակրթական մակարդակները։ Այս զարգացումը հատկապես ակտուալ է դառնում այն համատեքստում, երբ Հնդկաստանի հարաբերությունները Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ շարունակաբար լարվում են՝ կապված Պակիստանին աջակցելու և Անկարա-Բաքու-Իսլամաբադ համագործակցության առանցք ստեղծելու նախաձեռնությունների հետ։

Այս պարագայում նշյալ եռակողմ գործընկերությանը հակակշռելու տեսանկյունից Հայաստանը Նյու Դելիի համար կարող է դիտարկվել որպես կարևոր հենարան, որի հետ համագործակցությունը կարող է ունենալ ինչպես աշխարհաքաղաքական, այնպես քաղաքակրթական մոտիվներ։

Նկատենք, որ պատմականորեն Հնդկաստանն ու Հայաստանն ունեն հազարամյակների ընթացքում ձևավորված մշակութային կապեր։ Հայերը Հնդկաստանում ներկայություն են ունեցել դեռևս միջնադարում, իսկ Հնդկաստանի հայկական համայնքը դարձել է 17-18-րդ դարերում հայկական Սփյուռքի կրթական, կրոնական ու տնտեսական կարևորագույն կենտրոններից մեկը։ Ընդ որում, հնդկահայերը ոչ միայն ակտիվորեն մասնակցել են Հնդկաստանի ազատագրական պայքարին, այլև հասել են բարձր դիրքերի՝ հատկապես կարևոր դեր կատարելով ծովային առևտրի զարգացման գործում։ 18-րդ դարի սկզբին Մադրասի, Կալկաթայի, Բոմբեյի հայ առևտրական տներն ակտիվ կապեր էին հաստատել եվրոպական ու ասիական տարբեր քաղաքների հետ: Նրանք ունեցել են սեփական նավեր, նույնիսկ նավահանգիստ Կալկաթայում։

Իսկ ժամանակակից աշխարհաքաղաքական իրողություններն այս պատմամշակութային կապերի ժառանգությանը նոր նշանակություն են տալիս՝ դառնալով ոչ միայն մշակութային կապերի հիմք, այլև դիվանագիտական և ռազմավարական համագործակցության խթան։ Երևան-Նյու Դելի երկկողմ փոխգործակցության որոշակի ինտենսիվացումը, Հայաստանի կողմից՝ հնդկական սպառազինությունների գնումները, Հնդկաստանի կողմից՝ ենթակառուցվածքային և տեխնոլոգիական համագործակցության ուղիների քննարկումը խոսում են այն մասին, որ կողմերն սկսել են տեղաշարժ ապահովել նաև գործնական հողի վրա։

Սակայն ներկայիս համագործակցության մակարդակը դեռևս հեռու է այն ողջ ներուժի իրացումից, որն առկա է։ Չնայած պաշտպանական ոլորտում համագործակցության շուրջ կատարված որոշ քայլերին՝ Հայաստանի և Հնդկաստանի տնտեսական հարաբերություններն առայժմ մնում են թույլ զարգացած։ Առևտրաշրջանառության ծավալները գրեթե աննշան են, թեպետ երկու երկրների միջև սերտ տնտեսական հարաբերություններ հաստատելու ահռելի պոտենցիալ կա։ Հնդկաստանն, օրինակ՝ կարող է հանդես գալ որպես բարձր տեխնոլոգիական արտադրանքի, դեղագործական ապրանքների, ծրագրային, ֆինանսական ծառայությունների, ինչպես նաև կրթական ծրագրերի մատակարար, իսկ Հայաստանը՝ որպես ինտելեկտուալ ներուժ ունեցող գործընկեր՝ մասնակցելու այդ ծրագրերին՝ օգտագործելով իր մտավոր ռեսուրսներն ու աշխարհագրական դիրքը։ Բացի այդ, Հայաստանի տեխնոլոգիական ոլորտը, կրթական ռեսուրսները և գիտական ներուժը կարող են ներդրվել Հնդկաստանի հետ համատեղ իրականացվող ծրագրերում՝ հատկապես տարածաշրջանային նորարարական կենտրոններ ստեղծելու համատեքստում։

Այն պայմաններում, երբ հնդկական բիզնեսը սկսել է բոյկոտել թուրքական ու ադրբեջանական ապրանքներն ու ծառայությունները, սա հայկական կողմի համար կարող է բարենպաստ ժամանակ լինել՝ նպաստավոր պայմաններ ստեղծելու, որ հնդիկ գործարարները ներդրումներ իրականացնեն Հայաստանում և հայկական շուկան դիտարկեն որպես թուրքական և ադրբեջանական շուկաներին այլընտրանք։ Հայաստանը կարող է նաև հանդես գալ որպես Հնդկաստանի համար հարթակ՝ Իրանի, Ռուսաստանի և Եվրոպայի միջև երկկողմ կամ բազմակողմ տնտեսական կապերի ձևավորման համար։

Հենց այս համատեքստում պետք է հաշվի առնել, որ Հայաստանը միակ երկիրն է տարածաշրջանում, որը, ԵԱՏՄ կազմում լինելու հետ մեկտեղ, ԵՄ-ի հետ շրջանակային համաձայնագիր է կնքել ու եվրոպական համայնքի հետ է զարգացնում իր հարաբերությունները։ Այս երկակի կապը Հայաստանին դարձնում է եզակի օղակ՝ Հնդկաստանի տարածաշրջանային նախագծերի կյանքի կոչման տեսանկյունից։ Ու Հայաստանը հնարավորություն է ստանում դիրքավորվել որպես հնդկական այնպիսի խոշոր նախաձեռնությունների իրականացման կարևոր հանգուցակետ, ինչպիսին, օրինակ՝ Հյուսիս-Հարավ տրանսպորտային միջանցքն է։

Այստեղ կարևորվում է նաև Հնդկաստանի ներգրավվածությունը Իրանի հետ համագործակցության ծրագրերում, ինչը կարող է օգտագործվել նաև Հայաստանի՝ դեպի հարավ բացվող ճանապարհների (Իրանով դեպի Պարսից ծոց և Արաբական ծով) զարգացման համար։ Եվ եթե կյանքի կոչվի Հնդկաստանի մասնակցությամբ «Հնդկաստան-Իրան-ՀայաստանՎրաստան» տրանսպորտային առանցքի նախաձեռնությունը, ապա դրա արդյունքում կփոխվի ողջ տարածաշրջանային կոմունիկացիոն քարտեզը։ Չօգտագործված ներուժ կա նաև մշակութային և կրթական համագործակցության դաշտում։ Այս տեսանկյունից կարելի է ձևավորել փոխանակման ծրագրեր, իրականացնել համատեղ գիտական նախագծեր, ինչպես նաև Հնդկաստանից դեպի Հայաստան կամ հակառակ ուղղությամբ գիտնականների ներգրավում՝ հատկապես բարձրագույն կրթության և ինովացիոն ոլորտներում։

ԱՐՍԵՆ ՍԱՀԱԿՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Армения отмечает День КонституцииКонституция играет ключевую роль в жизни любого государства. Абрам ОвеянПослание Самвела Карапетяна: Наступает пора принципиального объединения вокруг новой силыШествие в защиту бизнесмена, мецената Самвела Карапетяна дошло до здания СНБ АрменииIDBank выпускает 3-й, 4-й и 5-й транши облигаций 2025 годаВ Ереване началось шествие в защиту бизнесмена Самвела КарапетянаПервопрестольный Эчмиадзин: Призываем власти Армении освободить духовных братьев и национального меценатаВ защиту Самвела Карапетяна: С территории у памятника Араму Манукяну в Ереване стартует шествиеЖитель КНДР нарушил сильно укрепленную сухопутную границу с Южной КореейПредстоятель Бразильской епархии призвал молиться об освобождении находящихся в заключенииПредприниматель Самвел Карапетян останется под арестомС осени Армения будет связана прямыми авиарейсами с ИталиейКарен Карагулян и Ваче Товмасян станут гостями «Золотого абрикоса» в ЕреванеClub World Cup: Названы фаворитыИзгнавший из Нагорного Карабаха армян Алиев не оставляет надежд заселить Армению азербайджанцамиЛевон Кочарян: Власти Армении пытаются посеять страх, дискредитировать оппозициюЛевон Кочарян: Преследование Самвела Карапетяна совершенно незаконноЗадержан Ваагн ЧахалянКому адресованы «европейские» месседжи, и на что готов Пашинян? «Паст» Зафиксирована устойчивая интенсивность выстрелов в направлении Хознавера: Азербайджан продолжает тактику поддержания напряженностиПочему десятки выдающихся музыкантов с мировой известностью посещают Капан? «Паст»Настала очередь «пароканонических» угроз: чего ожидать в ближайшем будущем? «Паст»Большая игра в так называемом «Зангезурском коридоре»: «Паст»Репрессии - повод для сближения: «Новый уровень» отношений ЕС и Армении: «Паст»В Сенате России считают, что гражданам России небезопасно находиться в АзербайджанеВторое чтение законопроекта о национализации ЭСА состоится завтраИз головного офиса «Ташир Групп» изъяты компьютеры и документыДепутат парламента Армении: Как можно скорее нужно сменить в Армении власть – иначе цена для народа будет расти IDBank в Homplex Mall: открытие нового филиалаСША могут начать лишать приобретенного гражданства за некоторые виды преступленийСоратник Сержа Саргсяна: Никол Пашинян будет отстранен от должности посредством импичментаClub World Cup: Определились все пары 1/4 финала«Военный обозреватель»: В Азербайджане вербуют наемников для отправки на УкраинуПарламент Армении в первом чтении одобрил ряд поправок к действующим законамСовет защиты Самвела Карапетяна: Сотрудники ЭСА могут быть спокойны - их нарушенные права будут восстановленыВ Армении правоохранители проводят обыски в головном офисе группы компаний «Ташир»В Армении выявлена банда мошенниковВ Ереване продолжается созванное по инициативе Правительства внеочередное заседание парламентаКредитное бремя граждан Армении возрослоЛавров и Макрон о ситуации в Армении, Москва доигралась с Алиевым I «Итоги дня» I 30.06.2025Фракция «Мать Армения» бойкотировала заседание Совета старейшин ГюмриВиолончелист Арен Топлагалцян стал победителем сразу нескольких международных конкурсовААЦ отмечает сегодня День памяти Свв. царя Константина и Матери его царицы ЕленыКарен Хачанов победил Новака Джоковича на выставочном турнире в ХерлингемеReuters: Евросоюз хочет немедленного снижения тарифов в ключевых секторах в рамках сделки с СШААрмению уведомили о начале инвестиционного спора из-за действий против Самвела Карапетяна и ЭСАКто являются «бенефициарами» всего этого?Единственная надежда Никола Пашиняна в войне с Церковью — несколько «обижников»: «Паст»«Возможны 2 сценария развития событий: либо банкротство ЭСА и энергетический кризис, либо существенное повышение тарифов»; «Паст»Ucom запускает 5G сеть в Абовяне и Эчмиадзине
Կո՞ղմ եք ֆիզիկական անձանց եկամուտների հայտարարագրմանը