Русский
Приказ не сопротивляться поступил из Армении в Арцах: Карапетян «Подарок» власти Аршаку Карапетяну Отношения Армении с Россией должны быть на самом важном месте, а у Запада нет того продукта безопасности, который он может предоставить Армении: Аршак Карапетян Процветание нашей страны зависит от каждого из нас: Аршак Карапетян О чем говорит нахождение банков в числе лидеров в списке налогоплательщиков? «Паст» Кто на самом деле является владельцем «Спайки»? «Паст» Важно, что отношения между Ираном и Арменией дружественные и конструктивные: Канани Акция протеста у офиса ООН: требуют возвращения пленных ВИДЕО: Ситуация в Армении и вокруг Армении остается стабильно тяжелой: Карапетян У берегов Сицилии затонул парусник с туристами: один человек погиб, пропали без вести 6 человек Путин заявил, что планирует рассказать Пашиняну о результатах переговоров в Баку Пятеро пострадавших в ДТП в Ереване с участием автобуса маршрута N36 граждан продолжают лечиться больнице 

Արդի միջազգային կոնֆլիկտային կոնֆիգուրացիան․ «Փաստ»

Общество

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Եթե տարիներ առաջ միջազգային հարաբերություններում ուժային կենտրոնները հիմնականում առաջ էին մղում դիվանագիտությունը և փորձում էին հակամարտությունների լուծման համար գործի դնել դիվանագիտական գործիքները, ապա ներկա փուլում կտրուկ իրավիճակ է փոխվել։ Ճիշտ է՝ միշտ էլ աշխարհում թեժ կոնֆլիկտային կետեր եղել են, սակայն այժմ այդպիսի հակամարտությունների թիվն էականորեն աճել է։ Ռազմավարական հետազոտությունների բրիտանական միջազգային ինստիտուտի (IISS) ամենամյա հաշվետվությունում նշվում է, թե 2023 թ. ամբողջ աշխարհում տեղի է ունեցել 183 տարածաշրջանային հակամարտություն. դա վերջին երեք տասնամյակի ամենաբարձր ցուցանիշն է։Նույն հետազոտության տվյալներով, զոհերի թիվը 2022 թ. համեմատ ավելացել է 14 տոկոսով, բռնության դեպքերի թիվը՝ 28 տոկոսով։

Կորոնավիրուսի համավարակի արդյունքում գրեթե բոլոր պետություններն էլ տնտեսական ու սոցիալական խնդիրների առաջ կանգնեցին, ինչն էլ պատճառ դարձավ ներքին դժգոհությունների աճի։ Ուստի կառավարություններից շատերը աճող դժգոհությունների հարցը լուծելու համար ագրեսիվ գործողությունների միջոցով փորձեցին ներքին լսարանի ուշադրությունը շեղել արտաքին ձեռքբերումների վրա։ Օրինակ՝ Թուրքիայում լիրայի արժեզրկման, ինֆլ յացիայի ու թանկացումների ֆոնին Էրդողանը կերակրում էր հանրային շրջանակներին այնպիսի գաղափարներով, որ իրենք շատ լուրջ ձեռքբերումներ ունեն Սիրիայում, Լիբիայում և Ղարաբաղում։

Միևնույն ժամանակ, նոր աշխարհակարգին անցնելու փուլում միջազգային իրավունքը մղվել է երկրորդական պլան, իսկ փոխարենը օրինաչափություն է դարձել խնդիրների ուժային լուծումը։ Ինչպես ասում են՝ երբ լռում է դիվանագիտությունը, որոտում են թնդանոթները։ Եվ ուժային գործոնն է, որ իր հետ բերում է համապատասխան դիվանագիտական համաձայնություններ։ Այդ է պատճառը, որ սպառազինությունների մրցավազք է սկսվել, պետություններն էականորեն ավելացնում են իրենց ռազմական ծախսերը, փոխարենը դրանից տուժում են այլ կարևոր ոլորտներ, ինչպիսիք են կրթությունը, առողջապահությունը, սոցիալական ապահովությունը և այլն։

Եթե որոշ հակամարտություններ ուղղակի տեղական նշանակություն ունեն, ապա մի շարք կոնֆլիկտներ էլ ազդում են գլոբալ համակարգի վրա։ Օրինակ՝ Ուկրաինայում ընթացող պատերազմի արդյունքում բարձրացել են պարենամթերքի՝ մասնավորապես հացահատիկի գները, ինչի արդյունքում տուժում են պարենի ներկրումից կախվածություն ունեցող Գլոբալ Հարավի երկրները։

Բացի այդ, փոխվել են գլոբալ մատակարարման շղթաները։ Եթե նախկինում Ռուսաստանն էր Եվրոպային գազ, նավթ ու հումք մատակարարող կարևոր երկրներից մեկը, ապա Ռուսաստանի դեմ սահմանված պատժամիջոցների արդյունքում ռուսական հումքի մատակարարումը ուղղվել է դեպի Արևելք, հիմնականում՝ Չինաստան ու Հնդկաստան։ Եվրոպան նոր մատակարարների է փորձում գտնել, ինչի արդյունքում որոշ երկրներ ոչ միայն առանցքային դերակատարություն են ձեռք բերում, այլև լուրջ շահույթներ են ստանում։ Օրինակ՝ հեղուկ գազի արտահանումը ԱՄՆ-ից դեպի ԵՄ կրկնապատկվել է։ Քանի որ Եվրոպան կարևորում է էներգետիկ մատակարարումների այլընտրանքային ուղիների հարցը, ապա Ադրբեջանից գազի մատակարարման ծավալների ավելացումը ևս կարևորվում է։ Ու, հանուն էներգետիկ մատակարարումների, Եվրոպան մոռանում է թե՛ ժողովրդավարության, թե՛ մարդու իրավունքների հայեցակարգի մասին։ Ադրբեջանի բռնապետ նախագահին, որն արցախահայության դեմ իրականացված հանցանքների հեղինակն է, Եվրոպայում ջերմությամբ ընդունում են, համարում իրենց գործընկերը, միայն թե ավելացնի գազի մատակարարումը։

Ներկա փուլին բնորոշ կողմերից մեկն էլ մարդու իրավունքների զանգվածային խախտումներն են, որոնք անտեսվում են։ Եվ հատկանշական է, որ Աֆրիկայի մի շարք երկրներում, օրինակ՝ Եթովպիայում, Սուդանում, Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությունում ընթացող հակամարտությունների պարագայում ցեղասպանական գործընթացներ են տեղի ունենում։ Սակայն միջազգային հանրությունն անտեսում է այն իրողությունը, որ բազմաթիվ էթնիկ ու կրոնական խմբեր թիրախավորվում են։ Չնայած, եթե Եվրոպայի հարևանությամբ Հարավային Կովկասում արցախահայությունը թիրախավորվեց ու բռնագաղթի ենթարկվեց, իսկ միջազգային հանրությունը չմիջամտեց, ուր մնաց, որ միջամտություններ ձեռնարկի Աֆրիկայի պարագայում։ Ուժային կենտրոնների համար առաջնայինն իրենց շահերն են՝ անկախ նրանից՝ ոտնահարվում են մարդու իրավունքները, թե ոչ, ցեղասպանություն է իրականացվում, թե ոչ: Այդ կենտրոնների կողմից պայքար է սկսվել Աֆրիկայի համար։ Ռուսաստանն, օգտագործելով Աֆրիկայի երկրներում առկա հակագաղութային տրամադրությունները, փորձում է դուրս մղել Արևմուտքին ու ռազմական հեղաշրջումներ հրահրել, ինչպես տեղի ունեցավ Մալիում, Բուրկինա Ֆասոյում և Նիգերում։ Իսկ Չինաստանը փորձում է գործի դնել իր տնտեսական հնարավորություններն Աֆրիկայում հաստատվելու համար։ Ինչ վերաբերում է Արևմուտքին, ապա այն ԱՄՆ-ի գլխավորությամբ փորձում է միաժամանակ տարբեր կողմերից հակազդել Ռուսաստանին Արևել յան Եվրոպայում՝ Ուկրաինային տրամադրվող օգնության և Շվեդիայի ու Ֆինլանդիայի՝ ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու տեսքով։

ԱՄՆ-ը ձգտում է Չինաստանի աճող ամբիցիաները զսպել Հարավչինական ծովում իր ներկայությունն ավելացնելու, դաշնակիցներ գտնելու և Թայվանին տրամադրվող օգնության միջոցով։ Մյուս կողմից էլ՝ Մերձավոր Արևելքում ԱՄՆ-ը հակադրվում է Իրանին՝ փորձելով աջակցել Իսրայելին, թույլ չտալ, որ Թեհրանի ազդեցությունը տարածաշրջանում աճի ու միջուկային զենք ստանալու հնարավորություն ունենա։ Իսկ թե ԱՄՆ-ը կկարողանա՞ պահպանել իր գերակա դիրքերը միջազգային հարաբերություններում, կախված է նրանից՝ որքանով նրան կհաջողվի միաժամանակ զսպել Ռուսաստանին, Չինաստանին ու Իրանին։

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Компания Ucom — платиновый партнер Армянского форума управления Интернетом (ArmIGF) «Русский след в Гюмри»: культурно-образовательная экскурсия от АНО «Евразия» Непревзойденный цинизм: «Паст» Юнибанк предлагает упрощенное бизнес кредитование без финансового анализа предприятийВпечатляющее выступление молодой армянской виолончелистки в Национальном оперном театре Китая: «Паст» Нам не нужно искать политическую «крышу»: Директор «Спайки» прокомментировал распространяемые слухи: «Паст» В Китае стартовал Международный молодежный конкурс имени Хачатуряна с выступлением виолончелистки фонда «Музыка во имя будущего» Мари АкопянСотрудники Ucom приняли участие в работе по восстановлению леса в Вайоц ДзореFast Shift присоединился к открытой QR-инфраструктуре Idram «Росатом» провел в Ереване семинар, посвященный технологическим возможностям по сооружению АЭС в Армении и вовлечению местных поставщиков в проектАНО «Евразия» организовала вечер, посвященный творчеству ЛермонтоваВклад в науку: Ереванский филиал РЭУ отметил выпуск 10-го, юбилейного номера сборника «проблемы социально-экономического развития: поиски перспективы, решения» Общественно-политическое собрание «третьей силы» прошло в условиях строгой конфиденциальности Новый и современный: филиал «Арабкир» IDBank возобновил свою работуКомпания Ucom запустила сеть 5G в первых девяти городах Научитесь экономить. Международный день сбережений с Idram Junior Настала очередь приграничных сел: кто присоединится к инициативе? «Паст» Грузинская мечта и армянские галлюцинации Юрий Навоян: грузинская мечта воплощается в жизнь «Евразия» и музей дружбы армянского и русского народов отметили 110-летие Амо Сагияна Почему представители инициативы «АйаКве» отправились в Иракский Курдистан? «Паст» «Это позор каждого армянина»: как Аршак Карапетян комментирует шум вокруг «знаменитой фотографии»? «Паст» Свидетельство прямого презрения и несерьёзного отношения: история одной фотографии «Это позор каждого армянина»: Аршак Карапетян отреагировал: Past. am Русские миллиардеры боятся санкций. Гуцериев тайно просит Запад снять с него санкции։ информация из турецких источников Армения между двух огней: «Паст» От гостиничного комплекса до яиц, водки, а теперь и природной родниковой воды: бизнес «современного олигарха» продолжает процветать: «Паст» Ucom и общественная организация SunChild установили очередную солнечную электростанцию в Варденисе Фильм режиссера Татев Мкртчян «Папа» получил специальный диплом на фестивале «Евразия-Кинофест» за лучшее режиссерское решениеМолдавский провал повысит «цену» Пашиняна: «Паст» «Власть слаба, вместо того, чтобы уменьшилось число неграмотных в правительстве, оно увеличивается: мы знаем, кто будет нашими членами правительства, если мы станем властью»: «Паст» Конверс Банк и Kapitalbank подписали соглашение о сотрудничестве на Sibos 2024 IDBank и Idram – участники Mantashyants Global Expo IDBank - участник HR Expo 2024 Почему армянский деятель, житель России, посетил парламент РФ? «Паст» Идеолог «Реальной Армении» и настоящая ... реальность: «Паст» Международная конференция консультантов CMC прошла в Армении с участием представителей из примерно 30 стран Единственная из Армении։ за что армянская компания вошла в авторитетную рейтинговую таблицу? «Паст» Акции в ближайшее время не ограничатся только информированием: что будет предложено оппозиционным силам? «Паст» Первый международный кинофестиваль «Евразия» пройдет в Москве с 17 по 21 октябряВ рамках сотрудничества компании Ucom и общественной организации SunChild увеличен доступ жителей Лчавана к питьевой воде «Олигарх сердца» властей «завоевывает поле» и в других сферах: «Паст» На полигоне «Алагяз» военной базы Южного военного округа (ЮВО) в Армении началось батальонное тактическое учение (БТУ) Каковы будут последствия сбора подписей для референдума по вопросу вступления в ЕС? «Паст» «Всеармянский фронт» провел шествию осведомленности Поздравление лидера движения «Всеармянский фронт» с днем города Ереван Еревану от «Евразии»: молодежный флешмоб, посвященный 2806-летию армянской столицы Тень западной «демократии»: а кому в Армении запретят избираться? «Паст» Важно: Аршак Карапетян призывает к консолидации Пашинян пытается продать «антироссийскую политику» Западу подороже: «Паст»