Ucom Supports Youth Environmental Education Ucom Supports the Next “SunChild” Festival in Armenia France defense minister: Armenia will be provided with short-, medium-range missiles if necessary Kremlin: Armenia has not officially notified about CSTO membership suspension MoD: Armenia army did not fire at Azerbaijani positions With the support of Ucom, the 18th annual international microelectronics olympiad was held AMD 3,500,572 to the “SOS Children’s Villages” Armenian Charity Foundation IDBank’s new offer for business With Ucom’s Level Up tariff plans subscribers have unlimited access to Netflix, Duolingo and Zoom During EURO 2020 Ucom subscribers to take part in the uMeter voting and draw Let’s weave kindness: The “Power of one dram” initiative is one year old. On June 1, events were held with the financing of IDBank 

Ըստ վիճակագրության՝ քաղցկեղի ամենաշատ դեպքերը Լոռիում են, ամենից քիչը` Սյունիքում

Socity

Վիճակագրական տվյալներն ապացուցում են, որ քաղցկեղի դեմ պայքարում լավագույն գործիքը պրոֆիլակտիկ բուժզննությունն է, եւ լավագույն արդյունքները հանքարդյունաբերական մարզում են՝ Սյունիքում, կորպորատիվ ապահովագրությունների շնորհիվ: Առողջապահության ազգային ինստիտուտի հրապարակած վերջին տվյալների համաձայն՝ Հայաստանում ամեն 54-րդ մարդն ունի քաղցկեղ։ Քաղցկեղի դեպքերն ամենաշատը գրանցվում են Լոռու մարզում, ապա նոր՝ Երեւանում, եւ, որքան էլ զարմանալի է, ամենաքիչ դեպքերը Սյունիքում են։

Եվ այսպես, 2021թ․ տարեվերջին Լոռիում գրանցվել է քաղցկեղի 4 հազար 628 դեպք (ինչը 100 հազար բնակչի հաշվով կազմում է 2186.1), իսկ Սյունիքում գրանցվել է 1874 դեպք (100 հազար բնակչի հաշվով` 1391.2 դեպք՝ գրեթե երկու անգամ պակաս Լոռու մարզից)։ Քաղցկեղի տարածվածությամբ Լոռուն հաջորդում է Երեւանը, ապա՝ Շիրակը եւ Կոտայքը։ Վերջին տվյալների համաձայն՝ Հայաստանում 2020-2021թթ. չարորակ նորագոյացությունների ընդհանուր թիվը 7,5%-ով աճել է՝ նախորդ տարվա համեմատ, հասնելով 54 հազար 519 դեպքի։ 2017-2021թթ. քաղցկեղի դեպքերը 20%-ով ավելացել են, սակայն, դրան զուգահեռ, նվազել է կյանքում առաջին անգամ գրանցվող դեպքերի թիվը՝ 9%-ով։
Ընդհանուր վիճակագրական տվյալները ցույց են տալիս, որ Հայաստանում քաղցկեղն ավելի շատ հանդիպում է կանանց մոտ, թեեւ տղամարդկանց համեմատ տարբերությունն այդքան էլ մեծ չէ. քաղցկեղ ունեցողների 55%-ը կանայք են, 45%-ը՝ տղամարդիկ։ Կանանց շրջանում քաղցկեղի ամենատարածված տեսակը կրծքագեղձի քաղցկեղն է, տղամարդկանց շրջանում՝ թոքի։ Երկուսի դեպքում էլ տարեկան գրանցվում է 1300-ական նոր դեպք։

Սյունիքի մարզպետարանի առողջապահության եւ սոցիալական ապահովության վարչության պետ Նունե Գեւորգյանը «Սյունիք» հեռուստաընկերությանը վերջերս տված հարցազրույցում նշել էր, թե քաղցկեղի հիվանդացության ցուցանիշներին հետեւելով՝ երեւում է, որ իրականում Սյունիքի մարզում օնկոլոգիական հիվանդություների ցուցանիշները Հայաստանի միջին վիճակագրականից ցածր են։ Նրա խոսքով՝ դա կապված է վաղ փուլում հիվանդության հայտնաբերման հետ, որը մեծապես նպաստում է ապաքինմանը, հիվանդները շահագրգիռ են՝ զբաղվել իրենց առողջությամբ, ընտանեկան բժիշկն ու նեղ մասնագետները հետեւում են հիվանդության ընթացքին, եւ առաջարկված սխեմայով իրականացվում է բուժումը։ Եվ ահա, որպես այդ հետեւողական վերաբերմունքի արդյունք, նվազել է նաեւ մարզում ուռուցքաբանական հիվանդությունների պատճառով մահացության ցուցանիշը, եւ մեծացել է 5 տարվա ապրելիության ժամկետը։

Հիվանդությունների առաջնային հայտնաբերման եւ արդյունավետ բուժման կազմակերպման լավագույն երաշխիքն առողջապահության ապահովագրությունն է։ Դա եւս պետք է համարել կարեւոր պատճառներից մեկը։ Մարդիկ, տարեկան մեկ անգամ պարտադիր բուժզննություն անցնելու պարտավորություն եւ հնարավորություն ունենալով, օգտվում են դրանից, ինչը ոչ միայն նոր, օգտակար՝ առողջությանը հետեւելու մշակույթ է ձեւավորում, այլ նաեւ դրա շնորհիվ հայտնաբերվում են սաղմնային վիճակում գտնվող առողջական խնդիրներ, որոնք հեշտությամբ լուծվում են՝ առանց անդառնալի հետեւանքների։ Չմոռանանք, որ ապահովագրությունը փակում է բուժման ծախսերը բավականին թանկ արժեք ունեցող բուժական միջամտությունների դեպքում եւս։ Այս իմաստով նույնպես կարելի է եզրակացնել, որ Սյունիքի մարզը, որը որպես խոշոր հանքարդյունաբերական մարզ, ունի աշխատակիցների առողջապահական ապահովագրության լավագույն փորձը եւ ֆինանսական հնարավորությունները։ ԶՊՄԿ-ն եւ Կապանի ոսկու հանքը, որոնք մարզի երկու խոշոր գործատուներն են, ապահովագրություն են տրամադրում ոչ միայն աշխատակիցներին, այլեւ ընտանիքների անդամներին, ինչը մեծապես ավելացնում է մարզում առողջության ապահովագրություն ունեցող բնակիչների թիվը։

Սա, մի կողմից, կարող է վաղ ախտորոշման եւ կանխարգելման արդյունքում մարզի վիճակագրության բարելավման պատճառ դառնալ։ Մյուս կողմից, իհարկե, վիճակագրությունը ներառում է նաեւ քաղցկեղի վաղ հայտնաբերման հանգամանքը եւ ոչ թե միայն բարդացած դեպքերի հայտնաբերումը: Միաժամանակ հարցականի տակ է դնում Հայաստանում տարիներ շարունակ արմատավորված համոզմունքը, որ հանքարդյունաբերական քաղաքներում քաղցկեղի ռիսկերն ավելի բարձր են։

Ոչ ոք, իհարկե, չի վիճարկում հանքարդյունաբերության ազդեցությունը շրջակա միջավայրի վրա, բայց արդյո՞ք դրանից ավտոմատ բխում է, որ հանքարդյունաբերությունը քաղցկեղ է տարածում, ինչպես մեզ տարիներ շարունակ համոզել են տարբեր գրանտային ծրագրերից օգտվող հասարակական կազմակերպություններ։
Սյունիքում քաղցկեղի ամենաքիչ դեպքերի գրանցման հանգամանքը հակասության մեջ է մտնում այն պնդումների հետ, թե հանքարդյունաբերությունն ինքնին քաղցկեղածին է, իսկ Հայաստանի հանքերը՝ հիվանդությունների պատճառ։ Հենց այս թեզն են մեր իսկ դեմ օգտագործում ադրբեջանցիները։ Թեզը, որն առնվազն քաղցկեղի վիճակագրությամբ հերքվում է կամ կասկածի տակ դրվում։

Մնում է լրջորեն մտածել, եթե չեն եղել այս թեզն ապացուցող իրական հետազոտություններ, վիճակագրություն, ինչի՞ հիման վրա է այն ձեւավորվել եւ տարբեր կազմակերպությունների կողմից հետեւողականորեն տարածվել, թե Հայաստանի հանքերը կիլոմետրերի շառավղով «մահ» են սփռում, թեզ, որից այդքան առատորեն օգտվում է Ադրբեջանը վերջին շրջանում։

Արեգ Մարգարյան

 

Go Digital or Go Home: Sergey Arakelyan Yes to cashless! - cruises and gifts for AraratBank MC cardholders Ucom joins Armenian Internet Governance Forum as a platinum partner AraratBank: Five-Time Winner at AMX Awards 2024AraratBank Initiates a Panel Discussion on AI and LeadershipKhachaturian International Youth Competition launched in China with performance by “Music for Future” Foundation’s Cellist Mari HakobyanUcom Employees Participate in Forest Restoration Efforts in Vayots Dzor Fast Shift has joined Idram's open QR infrastructure New and modern. Arabkir branch of IDBank reopenedAraratBank: Unprecedented Consumer Loan Offer Starting from 14.5% Ucom launches 5G network across nine Armenian cities Learn to save. World Savings Day with Idram Junior Another solar power plant by Ucom and SunChild NGO installed in Vardenis Converse Bank and Kapitalbank signed a cooperation agreement at Sibos 2024 IDBank and Idram at Mantashyants Global Expo AraratBank Introduces UBPAY: A New System for International Transfers IDBank participated in the HR Expo-24 conference Armenia Hosted the Consulting Event of the Year: International CMC Conference was held with Participants from 30 Countries AraratBank Sponsors New Laboratory and Seminar at MatenadaranUcom, in cooperation with SunChild NGO, increases the access to drinking water in Lchavan community Ameriabank’s New Offer: Draw of Investment Portfolios for AMD 2M The International CMC Conference kicked off for the first time in Armenia, bringing together management consultants and the business community General Director of Ucom Participated in the Annual Conference of the Institute of Internal Auditors Armenia AraratBank Expands International Transfer Options with Golden Money System Ucom Completes Network Modernization in Gyumri and Vanadzor Ameriabank’s Special Offer for New Mastercard Holders. 1% Cashback and Lots of GiftsGeneral Director of Ucom Delivers a Lecture at Leadership School Idram Junior and Koreez Summarize the Results of the Junius Financial Education CompetitionUcom has published the 2023 financial audit report UBPay has joined IAMTN Payments Network The Armenian Conference Interpreters Association Celebrates the International Translation Day Idram Announces the Launch of a Unified QR Infrastructure – Idram for AllAraratBank and SIA: Ongoing Partnership for Social Entrepreneurship Ucom and SunChild NGO have installed a following solar power plant in Chakaten settlement Ucom and Impact Hub Yerevan Launch the Ucom Fellowship Incubation Program Armenia hosts the most prestigious International CMC Conference and the "Constantinus" Award Ceremony Nokia and Team Telecom Armenia bring 25G PON commercial services to customers across Armenia Ucom and SunChild NGO Bring Renewable Energy to Syunik's Borderline Regions Junius: A Financial Literacy Game in the Idram Junior App Around 100,000 households are making use of Team's Internet; 2nd quarter indicators Ucom Successfully Concludes uGeneration Summer Internship Program Converse Bank has joined the UN Global Compact Initiative Ucom Launches Special Promotion for Students Ahead of Academic Year Ucom General Director Ralph Yirikian Becomes First Guest Speaker at "Skills Lab" Ucom, in Cooperation with SunChild NGO, Installs Solar Panels in Tsaghkavan AraratBank once again completes the bond placement ahead of schedule EIB Global signs first direct loan agreement with an Armenian commercial bank Ucom Launches New Phase of Network Modernization in Armenia’s Regions Free statements and references from IDBankUcom and Sunchild Launch New Phase of Joint Environmental Project