Ոչ թե խաղաղության հաստատման, այլ Ադրբեջանի ձեռքբերումների ամրագրման համար. Սուրեն Սուրենյանցը՝ նախաստորագրված համաձայնագրի մասին
Քաղաքականություն
Դա ամենաքիչը խաղաղության մասին է: Ավելի շուտ այնտեղ ներդրված է մոդել, որի միջոցով Ադրբեջանը դիվանագիտորեն փորձում է ամրագրել բոլոր այն նվաճումները, որոնք ունեցել է ռազմի դաշտում: Այս մասին Tert.am-ի հետ զրույցում ասել է քաղաքագետ, «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցը՝ անդրադառնալով «Հայաստանի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության միջև խաղաղության և միջպետական հարաբերությունների հաստատման մասին» համաձայնագրին:
Նրա խոսքով երկու երկրների՝ միմյանց կողմից տարածքային ամբողջականության ընդունումը որևէ արժեք չունի, երբ հիմքում քարտեզ չկա: Բացի այդ, ըստ համաձայանգրի վեցերորդ կետի՝ սահմանները հստակեցվելու են սահմանագծումից և սահմանազատումից հետո, ինչն էլ, ըստ Սուրենյանցի, նշանակում է, որ տարածքային ամբողջականության փոխադարձ ճանաչումը պայմանական բնույթ է կրում:
Հարցին՝ հնարավո՞ր է, որ համաձայնագրում, որպես հիմք ընդունվող քարտեզի համար սահմանագծում և սահմանազատում կատարվի ի շահ ՀՀ-ի՝ Սուրենյանցը բացառում է:
«Ո՛չ: Առաջինը՝ ուժային անհամապատասխանության կա. Ադրբեջանը Հայաստանից ավելի շատ ռեսուրսներ ունի, իսկ այդ դեպքում անհնար է, որ ավելի թույլ երկիրն իր պայմանները թելադրի: Երկրորդը՝ կարելի էր բալանսավորված լուծում ակնկալել, եթե միջնորդ լիներ»:
Քաղաքագետը ուշադրություն է հրավիրում նաև համաձայնագրի յոթերորդ հոդվածի վրա, ըստ որի կողմերը որևէ երրորդ կողմի ուժեր իրենց համատեղ սահմանի երկայնքով չեն կարող տեղակայել։
«Ակնհայտ է, որ դա Հայաստանին է վերաբերում, որովհետև Ադրբեջանը դրա անժեշտությունը չունի: Դրանով սահմանափակում են Հայաստանի պաշտպանողական կարողությունները կամ ռազմաքաղաքական դաշինքներ ձևավորելու կարողությունը»,-ասում է նա:
Անդրադառնալով նաև համաձայնագրի ութերորդ և իններորդ կետերին` նշում է, որ դրանցում ծայրահեղականության և անջատողականության այնպիսի սահմանումներ են տրված, որ դաշտ է բացում Ադրբեջանի՝ Հայաստանի ներքին կյանքին անընդհատ միջամտությունների վրա։
Սուրենյանցը խնդրահարույց է համարում նաև համաձայնագրի տասնհինգերորդ կետը, ըստ որի համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելուց հետո, մեկ ամսվա ընթացքում կողմերը պետք է հետ կանչեն, չեղարկեն կամ այլ կերպ լուծեն որևէ իրավական հարթակում ներկայացված ցանկացած և բոլոր միջպետական հայցերը, գանգատները, բողոքները, առարկությունները, վարույթները և վեճերը:
«Դա նշանակում է լեգիտիմացնել այն բոլոր վայրագությունները, որոնք իրականացրել է Ադրբեջանը 44-օրյա պատերազմում, հետո՝ 2023 թվականին Արցախում», - նշում է նա:
Խոսելով տարածաշրջանում համաձայնագրի ազդեցության, ինչպես նաև այդ գործընթացում ԱՄՆ-ի ներգրավվածության մասին, Սուրենյանցն ընդգծում է, որ Վաշինգտոնում տեղի ունեցածը հակասում է Իրանի Իսլամական Հանրապետության և Ռուսաստանի Դաշնության կենսական շահերին:
«Մենք չգիտենք, թե ինչպիսի հակազդեցություն ցույց կտան ԻԻՀ-ն ու ՌԴ-ն: Երբ պատկերը մի փոքր պարզ լինի՝ շատ հարցերի պատասխաններ կունենանք։ Ամեն ինչ կախված է նաև նրանից, թե ինչպիսի գլոբալ համաձայնեցումների կգան ՌԴ-ն ու ԱՄՆ-ն», - եզրափակեց քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը, հավելելով, որ օգոստոսի 15-ին Ալյասկայում նախատեսված Դոնալդ Թրամփ-Վլադիմիր Պուտին հանդիպումն իր արդյունքներով մեծ նշանակություն կունենա այս բոլոր հարցերի համար:
Հիշեցնենք, որ ավելի վաղ հրապարակվել էր «Հայաստանի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության միջև խաղաղության և միջպետական հարաբերությունների հաստատման մասին» նախաստորագրված համաձայնագրի տեքստը:
