Հայերեն
Հանրային ճնշումը արդյունք տվեց Ուկրաինան դեռ չի հաղթել, բայց անկասկած չի պարտվի. Զելենսկի Զելենսկին հայտարարել է, որ պատրաստ է հանդիպել Պուտինի հետ ցանկացած ձևաչափով Արևմտյան Նեղոսի տենդը տարածվում է ամբողջ Եվրոպայում Հասարակությունն ավելի ու ավելի վատ է ապրում, իսկ իշխանավորները «փթթում» են. «Փաստ» Քարոզչական նախաթուղթ... զրոյական կետով «խաղաղության» մասին. «Փաստ» Պայուսակը ուսապարկին վնա՞ս է. «Փաստ» Փաշինյանը ՀՀ կյանքի ճանապարհները տրամադրելու է Ադրբեջանին. «Փաստ» Ուկրաինան պատրաստվում է շարունակել Ադրբեջանից գազ ներմուծելը. էներգետիկայի նախարար Հայաստանի հեղինակությունը «բարձրացնելու» քարոզչական փուչիկն ու մեջքից հարվածը. «Փաստ» «Այս փաստաթուղթն իրենից որևէ արժեք չի ներկայացնում, Թուրքիան և Ադրբեջանը փորձում են ուժեղացնել իրենց գործընկեր Նիկոլ Փաշինյանի ներքաղաքական դիրքերը». «Փաստ» Բացասական ու քայքայիչ իմպուլսների գլխավոր գեներատորը. «Փաստ» 

«Միջազգային հանրությունն ասում է՝ իր նախնիների հայրենիքից Արցախի հայության ողբերգական արտագաղթը չպետք է ընկալվի որպես նոր իրականություն». «Փաստ»

Մամուլ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Նոր Սահմանադրությունից կարող են դուրս թողնել Անկախության հռչակագիրը և դե յուրե ամրագրել Արցախի կորուստը: Սա մտավախություններից միայն մեկն է, երբ խոսվում է օրվա իշխանության այս մտադրության մասին: Քաղաքագետ Ստեփան Հասան-Ջալալ յանը հիշեցնում է՝ Նիկոլ Փաշինյանը երկու անգամ խոսել է Սահմանադրության փոփոխության մասին: Առաջին անգամ 2024 թ. հունվարի 18-ին արդարադատության նախարարությունում, իսկ երկրորդ անգամ՝ 2025 թ. փետրվարի 19-ի ուղերձում:

«Արցախի հետ առնչվող ո՞ր դրույթներն են, որոնք, ենթադրում եմ, Սահմանադրության փոփոխության հետևանքով դուրս կթողնի դրանից: Ենթադրում եմ, որ Սահմանադրության փոփոխության հարցը նա հենց այնպես մեջտեղ չի բերել: Դեռևս 2021 թ. սեպտեմբերի 27-ին օկուպանտ և ցեղասպան Ադրբեջանի նավթային դիկտատոր Իլհամը հայտարարել էր, որ Հայաստանը պետք է փոխի իր Սահմանադրությունը, որովհետև դրա տեքստում Թուրքիայի դեմ պահանջներ կան, և նրանք պիտի հրաժարվեն դրանից, պետք է մշակեն և ընդունեն նոր Սահմանադրություն: Նկատի առնելով Նիկոլ Փաշինյանի՝ թուրք-ադրբեջանական տանդեմի շահերը սպասարկելու նախընթաց քաղաքականությունը, ենթադրում եմ, որ Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունը, կապված Հայաստանի Սահմանադրությունը փոխելու հետ, պայմանավորված է Իլհամ Ալիևի վաղօրոք արված այս հայտարարությամբ, որը հիշատակեցի»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է քաղաքագետը:

Առանձնացնում է Արցախին առնչվող այն դրույթները, որոնք կարող են դուրս թողնել կամ փոփոխել: «Հայաստանի Սահմանադրության նախաբանում հղում է տրված Հայաստանի Անկախության հռչակագրին: Դրանում արձանագրում կա 1989 թ. դեկտեմբերի 1-ին Խորհրդային Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի վերամիավորման մասին Խորհրդային Հայաստանի Գերագույն խորհրդի և Լեռնային Ղարաբաղի Ազգային խորհրդի համատեղ որոշման մասին: Երկրորդ՝ Անկախության հռչակագրում արձանագրված է նաև, որ Հայաստանի Հանրապետությունը սատար է կանգնում 1915 թ. Օսմանյան Թուրքիայում և Արևմտյան Հայաստանում Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման գործին։ Կարծում եմ, որ այս երկու արձանագրումներն անհանգստացնում են ցեղասպան Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանին և նրա կովկասյան խամաճիկ, Ադրբեջան անունով կազմավորման սուլթան Իլհամ Ալիևին: Սրանք են ուզում, որ մեր մայր փաստաթղթից՝ Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությունից հանենք այս դրույթները: Ենթադրում եմ՝ Նիկոլ Փաշինյանը նաև հիշատակածս կետերը կարող է հանել Սահմանադրության այդ տեքստից: Ուզում եմ այս առնչությամբ ասել հետևյալը՝ արդեն զուտ իրավական առումով: 2021 թ. ապրիլի 29-ին Սահմանադրական դատարանը մի որոշում է ընդունել, որը բովանդակային առումով վերաբերում է հետևյալին. Սահմանադրության նախաբանը փոփոխման ենթակա չէ: Սա ոչ թե քաղաքական հայտարարություն է՝ քաղաքական մարմնի կողմից ընդունված և այլն, սա իրավական, մասնագիտական մարմնի՝ դատական իշխանության կողմից ընդունված փաստաթուղթ է, որտեղ նշված է՝ Սահմանադրության նախաբանը փոփոխման ենթակա չէ: Իսկ Անկախության հռչակագիրը մեր Սահմանադրության նախաբանում է»,- ընդգծում է Հասան-Ջալալյանը:

Արցախի մասով հաջորդիվ քննարկվող ամենակարևոր հարցերից մեկը Մինսկի խմբի լուծարումն է: Ադրբեջանն «առաջարկում» է, Նիկոլ Փաշինյանը կարծես դեմ չէ: «Արցախի Հանրապետությունն Ադրբեջանի մաս ճանաչած Նիկոլ Փաշինյանը 2025 թ. հունվարի 31-ին տեղի ունեցած մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարեց հետևյալը՝ Մինսկի խմբի համանախագահությունը լուծարելուն համաձայն ենք հետևյալ հիմնավորմամբ, որ եթե չկա կոնֆլիկտ, կոնֆլիկտի սպասարկմամբ զբաղվող ֆորմատի իմաստը ո՞րն է: 1992 թվականից սկսած միջազգային հանրությունը սկսել է ուշադրություն դարձնել Ադրբեջան-Արցախ կոնֆլիկտին և փորձել է ձեռնարկել միջոցներ՝ կարգավորելու այն: Այդ նպատակով 1992 թ. մարտի 24- ին Հելսինկիում հրավիրվել է ԵԱՀԽ խորհրդի առաջին լրացուցիչ հանդիպումը, որի ժամանակ էլ որոշվել է հնարավորինս շուտ Բելառուսի մայրաքաղաքում հրավիրել խորհրդաժողով 11 պետությունների, այդ թվում՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի, նաև Լեռնային Ղարաբաղի ընտրված ներկայացուցիչների մասնակցությամբ: 1995 թ. մարտի 23-ին ԵԱՀԿ նախագահը մանդատ է շնորհել Մինսկի խմբի համանախագահներին՝ Ռուսաստանին, ԱՄՆ-ին և Ֆրանսիային, բանակցային գործընթացը ապահովելու և հակամարտության կարգավորման համար համապատասխան հիմք ձևավորելու համար: Այդ մանդատում կա նշված 15 կետ, որոնց համաձայն իրենց առաքելությունը պետք է իրականացնեն: Հիմա Նիկոլ Փաշինյանի խոսքից պարզվում է, որ, ըստ նրա, Ադրբեջան-Արցախ կոնֆլիկտը կարգավորվել է: Ընդ որում, իր խոսքի նախընթաց շրջանում բոլորիս է հայտնի, որ օկուպանտ և ցեղասպան Ադրբեջանի դիկտատոր, սուլթան Իլհամը բազմիցս հիշատակել է, որ Մինսկի խումբը պետք է գնա թոշակի, քանի որ կոնֆլիկտն արդեն լուծված է, Մինսկի խմբի գոյությունն այլևս նպատակահարմար չէ»,-ասում է նա:

Քաղաքագետը պնդում է՝ միջազգային հանրությունը միանգամայն հակառակ դիրքորոշման է: «Ի՞նչ հիմքեր ունեմ այսպիսի պնդում անելու համար: Առաջին՝ 2022 թ. փետրվարի 17-ին Եվրոպական խորհրդարանն ընդունել է բանաձև, որտեղ արձանագրել է, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը մնում է այս հակամարտության կարգավորման միակ՝ միջազգայնորեն ճանաչված ձևաչափն ազգերի ինքնորոշման, տարածքային ամբողջականության, ուժի չկիրառման և հակամարտությունների խաղաղ կարգավորման սկզբունքների հիման վրա և կոչ է անում Մինսկի խմբին արագ վերադառնալ իր միջնորդական դերին: Երկրորդ՝ 2022 թ.ի հունիսի 6-ին կրկին Եվրոպական խորհրդարանն ընդունել է բանաձև, որտեղ արձանագրել է, որ Ադրբեջան-Արցախ կոնֆլիկտը չի կարգավորվել, իսկ Արցախի տարածքը համարել է վիճելի տարածք: Երրորդ՝ 2023 թ. հոկտեմբերի 12-ին այս անգամ արդեն Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովը ընդունել է մի բանաձև՝ «Մարդասիրական իրավիճակը Լեռնային Ղարաբաղում» վերնագրով, որտեղ առաջին՝ խստորեն դատապարտել է Ադրբեջանի նախաձեռնած ռազմական գործողությունը Լեռնային Ղարաբաղում 2023 թ. սեպտեմբերի 19-ին, երկրորդ՝ վեհաժողովը խորապես համոզված է, որ այս երկարամյա և ողբերգական հակամարտությունը կարող է լուծվել միայն խաղաղ ճանապարհով՝ երկխոսության և բարի կամքի միանշանակ ազդանշանների միջոցով և կիրառելի միջազգային իրավունքի հիման վրա՝ լիովին հարգելով այնտեղ ապրող յուրաքանչյուր մարդու իրավունքները, երրորդ՝ գրեթե ողջ հայ բնակչությունը՝ ավելի քան հարյուր հազար վեց հարյուր անձ, այդ բանաձևի ընդունման պահին լքել է իր նախնիների հայրենիքը, չորրորդ՝ վեհաժողովը խորապես համոզված է, որ գրեթե մի ամբողջ բնակչության այս ողբերգական արտագաղթն իր նախնիների հայրենիքից չպետք է ընդունվի որպես նոր իրականություն: Հատկապես այս չորրորդը շատ կարևոր արձանագրում է: Մեջբերումներ արեցի Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովի կողմից ընդունված բանաձևից: Ի հեճուկս Իլհամ Ալիևի այն հայտարարությունների, որ կոնֆլիկտը կարգավորված է, միջազգային հանրությունն ասում է՝ ոչ, իր նախնիների հայրենիքից Արցախի հայության ողբերգական արտագաղթը չպետք է ընկալվի որպես նոր իրականություն: Ինչպես պարզորոշ վկայում են հիշատակված փաստաթղթերը՝ Եվրոպական պառլամենտի կողմից ընդունված զույգ բանաձևերը, Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովի կողմից ընդունված բանաձևը, միջազգային հանրությունը, ի հեճուկս Ապշերոնի սուլթան, նավթային դիկտատոր Իլհամի և Արցախի Հանրապետությունն Ադրբեջանի մաս ճանաչած Նիկոլ Փաշինյանի, Ադրբեջան-Արցախ կոնֆլիկտը համարում է չլուծված: Նկատի առնելով վերոնշյալը՝ քիչ հավանական եմ համարում, որ միջազգային հանրությունը կգնա հիշյալ կոնֆլիկտի կարգավորմամբ զբաղվելու միջազգայնորեն ճանաչված միակ մանդատն ունեցող ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի լուծարման ճանապարհով, եթե իրապես հավատարիմ է կոնֆլիկտը միջազգային իրավունքի սկզբունքների համաձայն լուծելու իր հանձնառությանը»,-եզրափակում է Հասան-Ջալալյանը:

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Ներկա իշխանությունից ոչ մի ակնկալիք չունենք. քաղաքացիԳրանտակերների և արևմտամետների համար ժողովրդավարությունը և խոսքի ազատությունը արժեք չեն. Մհեր Ավետիսյան«Համահայկական ճակատ» շարժման անդամներն ու ակտիվիստները 2025 թվականի օգոստոսի 23-ին Գյումրիում ակցիա են կազմակերպել՝ ի աջակցություն Հայաստանում ռուսական 102-րդ ռազմաբազայի ներկայությանՈւկրաինայի ԱԳՆ-ն դատապարտել է Վուդի Ալենին Մոսկվայի կինոփառատոնին հրավիրելը Ապարանում առաջին անգամ անցկացվել է «Արագածի շուրջը» սիրողական հեծանվասպորտի միջազգային առաջնությունը 5․042․314 դրամ՝ Զարկ էկոճամբարին․ Մի դրամի ուժի օգոստոս ամսվա շահառուն Հույսի կամուրջ ՀԿ-ն է«Նոա»-ն հրաժեշտ է տվել ալբանացի հարձակվողին․ պաշտոնական Ստեփանակերտի կենտրոնում nչնչացվել է Աշոտ Ղուլյանի հուշարձանը Կոտայքում զենք-զինամթերք է հայտնաբերվել Նովակ Ջոկովիչը հաղթանակ է գրանցել ԱՄՆ բաց առաջնությունումՔվենտին Տարանտինոն առաջին անգամ իր ուժերը կփորձի թատրոնումՔաջարանում նշվեց քաղաքի օրը Վարորդական վկայականն ու հաշվառման վկայագիրը հասանելի կլինեն նաև թվային տարբերակով Փաշինյանը մեր երկիրը դարձնում է Սիրիա և Ուկրաինա. Դավիթ Սարգսյան Ակբա բանկը տեղաբաշխում է դրամային և դոլարային պարտատոմսեր Մի քանի ժամ գազ չի լինի` օգոստոսի 27-ին Արցախի հանձնումն այն նպատակն էր, որով սրանք եկել էին իշխանության. Ավետիք ՉալաբյանԱրտակարգ իրավիճակ Ջրաշխարհում․ ինչ է կատարվելՉինաստանը պատրաստվում է կառուցել աշխարհի ամենամեծ արևային էլեկտրակայանը Ալավերդիում կորած երեխան հայտնաբերվել է․ մանրամասներ «Խաղաղության պայմանագիրը» չպետք է լինի մեր արժանապատվության հաշվին. Արեգ Սավգուլյան Մակունցին այլևս դեսպան չեն նշանակի Տասնյակ պատանիների ամառը՝ տեխնոլոգիաների աշխարհում. Team-ի աջակցությամբ անցկացվեց Թումո ճամբար 2025-ը Քամու ուժգնացում, բարձր կարգի հրդեհավտանգ իրավիճակ. ինչ եղանակ կլինի Նոր արագաչափ սարք է տեղադրվել Փաշինյանը փակում է Ղարաբաղյան շարժման էջը «Լացակումած ասաց՝ դիրքերը տվեցինք, բոլորը զոհվել են»․Աշոտը դիպուկահար էր ու կռվեց մինչև վերջ Հիվանդանոցի բաժանմունքի վարիչը հափշտակել է 11 մլն դրամ. ՔԿ-ն մանրամասներ է ներկայացնում Հանրային ճնշումը արդյունք տվեց Այն մասին, թե ինչպիսին կարող է լինել Փաշինյանի «Իրական Հայաստանը», և ինչու դա ոչ մի կապ չունի իրական հայ ազգի հետ. Ավետիք ՉալաբյանԱրտակարգ դեպք՝ Երևանում Նիկոլի օրոք մեր ժողովրդի համար միայն ձախողումներ են. քաղաքացիՂրիմում ԱԴԾ-ի վրա ահաբեկչական հարձակում է կանխվել Նիկոլ Փաշինյանը դատական համակարգի հերն անիծել է. Մենուա ՍողոմոնյանՀայաստանում աշնան երկրորդ կեսին սուրճը 20-30 %-ով կթանկանա. Տիգրան Հովսեփյան Բազմաթիվ հասցեներում գազ չի լինի օգոստոսի 26-ին Երկու կոպեկի համար հայրենիքը ծախողները պիտի պատժվեն. Ցոլակ ԱկոպյանԻ՞նչ խաղաղություն, եթե Ալիևը մեզ ցուցումներ ու հանձնարարություններ է տալիս. Արեգ Սավգուլյան Կոտրած ոտքով 12 օր լեռնագագաթին մնացած լեռնագնացուհուն փրկելու վերջին փորձը կարվի, եթե նա ողջ լինի Հենրիխ Մխիթարյանը հանդիպել է Անդրեա Բոչելիի հետ Բազմաթիվ հասցեներում ջուր չի լինելու 5.2 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել ՌԴ-ում Սամվել Կարապետյանը՝ Փաշինյանի և Ալիևի քաղաքական պատանդԲերդավան գյուղում ավտոմեքենա է այրվել Սևդալիզան «Կոկա կոլա ֆեստին» ելույթ չի ունենալու«Մանչեսթեր Յունայթեդը» ոչ ոքի խաղաց «Ֆուլհեմի» հետ․ Բրունու Ֆերնանդեշը վրիպեց 11-մետրանոցիցՀՀ տարածքում ավտոճանապարհները հիմնականում անցանելի են, Լարսը բաց է Ենոքավան գյուղի զիփլայնից քաղաքացի է ընկել Իրազեկում՝ Խաչվերացին («Սըրբխեչին») հաջորդող մեռելոցի օրվա աշխատանքային լինել-չլինելու վերաբերյալ ՀՃՇ անդամները խափանել են բաբաջանյանականների ակցիան
Կո՞ղմ եք ֆիզիկական անձանց եկամուտների հայտարարագրմանը