«Շարժման տրանսֆորմացիա է տեղի ունենում, այն թևակոխում է կառուցվածքայնացման և ինստիտուցիոնալացման փուլ». «Փաստ»
Մամուլ
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Իր ելույթներից մեկի ժամանակ Բագրատ Սրբազանը հետևյալ ձևակերպումը կատարեց. «Հարյուր իշխանություն էլ փոխվի, էլ ավելի վատն է լինելու մեր կյանքը, որովհետև հիմնադրություն ու հիմք չի ունենալու, որովհետև իշխանությունը ծնվելու է այն նույն չարիքի միջից, որում հիմա ապրում ենք: Մեր շարժումը արժեքային, արժեհամակարգային ու քաղաքակրթական դաշտի փոփոխության մասին է, որը բերելու է քաղաքական լուծման»։ Շարժումը փորձում է հստակ քայլերով առաջ ընթանալ արդյունքի հասնելու համար: Իշխանությունը սա որակում է որպես շարժման մարում, փորձագետները՝ դինամիկայի փոփոխություն և վերաձևակերպում:
«ՀայաՔվե» քաղաքացիական նախաձեռնության անդամ Մենուա Սողոմոնյանը նշում է՝ շարժումը մարում է այն դեպքում, երբ հայտարարվում է, որ շարժման կողմից ձևակերպված պահանջն այլևս արդիական չէ: «Այդ տեսանկյունից չունենք նման իրավիճակ, շարժման պահանջն ավելի քան կա: Շարժումը մարում է այն դեպքում, երբ հայտարարվում է, որ դադարեցվում են գործողություններն անորոշ ժամանակով և այլն: Հիմա այս պարագայում ի՞նչ է տեղի ունեցել: Շարժման հետ որոշակի տրանսֆորմացիա է տեղի ունենում, շարժումը թևակոխում է կառուցվածքայնացման և ինստիտուցիոնալացման փուլ: Սա նշանակում է, որ ավելի թիրախային, նպատակային գործառնելու համար ձևավորվում է կառուցվածք, այդ կառուցվածքն իրենից ներկայացնում է տարբեր ուղղություններով՝ տեղեկատվական, քարոզչական, մարդկային ռեսուրսների, կազմակերպչական և այլն, խմբերի ձևավորում, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի իր հստակ ֆունկցիաները, և բոլորը միասին, որպես մեկ օրգանիզմ, ներդաշնակ գործում են:
Ինչո՞վ է պայմանավորված նման տրանսֆորմացիան: Դա պայմանավորված է նրանով, որ գործող իիշխանություններն ունեն շատ լուրջ աջակցություն՝ ի դեմս Անկարայի և Բաքվի, և հետևապես շարժումը պայքարում է ոչ միայն գործող վարչախմբի դեմ, այլ նաև նրան շատ լրջորեն աջակցող ուժային կենտրոնների, առաջին հերթին՝ Անկարայի և Բաքվի դեմ: Սա անհավասար պայքար է, և այդ անհավասար պայքարում պետք է լինել շատ ավելի կազմակերպված ու ֆունկցիոնալ: Այդ է պատճառը, որ շարժումը տրանսֆորմացիա է ապրում: Երկրորդ հանգամանքը. ճիշտ չէ և չի կարելի անընդհատ շարժման ընթացքի, արդյունքների մասին գնահատականներ տալիս համեմատության եզր ունենալ միայն 2018 թ. ապրիլ-մայիս ամիսներին տեղի ունեցածի հետ:Եթե այն ժամանակ ընթացքը համեմատաբար շատ արագ է եղել, դա չի նշանակում, որ եթե ցանկացած շարժման ընթացքը չի համապատասխանում այդ չափանիշներին, պետք է համարել մարած: Այն ժամանակվա իրավիճակը, հանրային ընկալումները, ապատիայի, հանրության շրջանում իրականացված ապատեղեկատվության, քարոզչության մակարդակը, ուժային կենտրոնների դիրքորոշումները, միջազգային կոնսենսուսը, աշխարհաքաղաքական համատեքստը այլ է եղել, տարբեր, և ժամանակը նպաստավոր է եղել 2018 թ.-ի ապրիլմայիսի շարժման ահագնացման և արդյունքի համար: Հիմա իրավիճակն այլ է, և նշանակում է, որ պետք է այս այլ՝ ավելի աննպաստ իրավիճակում դրան հակադրենք ավելի կազմակերպվածություն, կառուցվածքայնություն, թիրախամետություն»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Սողոմոնյանը:
Դիտարկմանը, որ հանրության շրջանում կա այն կարծիքը, թե ժամանակը Հայաստանի դեմ է աշխատում, ուստի շտապել է պետք, քանզի կարող ենք ուշանալ, և օրվա իշխանությունները հերթական զիջումները կանեն, մեր զրուցակիցն այսպես է արձագանքում. «Խնդիրը հետևյալն է. նայած, թե ինչի, ինչպիսի աղետ կանխելու դեմ ենք պայքարում: Կորցրել ենք 12 հազար քառակուսի կիլոմետր տարածք, մեր սրբավայրերը, 150 հազար մարդ տեղահանվել է, այս տեսանկյունից ուշացե՞լ ենք, թե՞ ոչ: Այո, ուշացել ենք: Բայց արդյո՞ք դա նշանակում է, որ որևէ բան չպետք է անենք: Իհարկե՝ ոչ: Պետք է շարունակել պայքարել, որքան էլ զիջումներ լինեն, որքան էլ չհասցնենք զիջումների մի մասի դեմն առնել, համենայն դեպս, այն աղետը, որը սպասվում է՝ պետականության կորստի իմաստով, պետք է լինի ամենակարևոր մոտիվացիան, որ, անկախ ամեն ինչից, ավելի լավ է առավել ժամանակատար, մտածված պայքար տանել և շտապողականություն չդրսևորել»:
Շարժումը որոշել է «տարածվել» դեպի մարզեր: Կլինեն այցելություններ, քննարկումներ ու հանդիպումներ: Սա շատ է կարևորվում, քանի որ մշտապես նշվում է, որ մարզերի պարագայում կա տեղեկատվության պակաս և իրազեկվածության խնդիր: «Բագրատ Սրբազանը մեկնեց Սյունիք, պարզապես անհրաժեշտություն է մարդկանց հետ տեղերում շփվելը, որովհետև գիտենք, որ հատկապես մարզերում, գյուղական բնակավայրերում մարդիկ անկողմնակալ, օբյեկտիվ տեղեկությունից, մեկնաբանությունից զերծ են մնում: Այս իշխանությունների՝ տեղեկատվության, ԶԼՄ-ների ոլորտում վարած քաղաքականության պայմաններում, երբ պարզապես փակվում են ընդդիմադիր լրատվամիջոցներ կամ դադարեցվում է դրանց հանրապետական սփռումը, իսկ Հանրային հեռուստաընկերությունը ծառայեցվում է զուտ որպես քաղաքական իշխանության քարոզչական գործիք, առավել օբյեկտիվություն և անաչառություն ապահովելու համար անհրաժեշտ են նման այցերը, տեղում շփումները, մարդկանց կողմից բարձրացվող հարցերին տրվող պատասխանները, շարժումն ավելի ներառական դարձնելը, որովհետև ինչ-որ մի փուլում ակնկալվում են ճնշման գործողություններ ոչ միայն Երևան քաղաքում, այլ նաև մարզերում»,- ընդգծում է նախաձեռնության անդամը:
Այս շարժման ընթացքում ականատես եղանք, թե ինչպես մարդիկ զրկվեցին աշխատանքից Սրբազանին աջակցելու համար, թե ինչպես ձերբակալվեցին որոշակի ակցիաներ իրականացնելիս, բայց հիմնական թիրախում արցախահայությունն էր և Արցախի քաղաքական դեմքերը: Արցախն Ադրբեջանի կազմում ճանաչած և իրեն ամեն կերպ Արցախից ու արցախցիներից հեռու վանող Հայաստանի ներկայիս իշխանությունները նույն Արցախի գույքի «հափշտակության» գործեր են քննում, ձերբակալում և կալանավորում են համայնքապետերին և այլն, զուգահեռ ատելության հերթական չափաբաժինը ներարկում հասարակության ներսում: Մեր զրուցակիցը նշում է՝ սրա երեք հիմնական շերտ-պատճառներ կան:
«Առաջինը՝ Արցախի տեղական ինքնակառավարման մարմինների ղեկավարներին մեկուսացնելով՝ ցանկանում են կոտրել պայքարի թափը: Ղեկավարներն արցախցիների շրջանում առավել հեղինակություն ունեցող մարդիկ են, ուստի այսպիսով ցանկանում են կազմակերպված բողոքը, շարժումը դրանով կասեցնել: Երկրորդ՝ այս իշխանությունները ցանկանում են ծառայություն մատուցել Ադրբեջանին Արցախի հետ կապված ինստիտուցիոնալ ամեն ինչ վերացնելով, ոտնատակ տալով. վերջին դրսևորումն Արցախի նախագահի մեքենայի առգրավումն էր: Երրորդ՝ ցանկանում են հանրության մեջ կարծիք արմատավորել, որ այս պայքարը, շարժումը արցախցիների համար է, արցախցիներինն է, դրա վրա խաղալով՝ արցախցիների դեմ հանել հասարակության տարբեր հատվածների, շերտերի և դրանով խորացնել ներազգային թշնամանքը, պառակտումը և ատելությունը: Այդպիսով, համազգային, համաժողովրդական պայքարի ֆոնը թուլացնելով՝ տպավորություն ստեղծել, որ սա բնակչության մի խմբի շահերի սպասարկմանն ուղղված շարժում է և փորձել դրանով լայն խմբերին հետ պահել շարժումից ու պայքարից»,-եզրափակում է Մենուա Սողոմոնյանը:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
