«Հիմա ամենամեծ վախը մեր պառակտմանն է վերաբերում». «Փաստ»
Videos
«Փաստ» օրաթերթը գրում է
«Միշտ եղել է իմ ընդվզումը, որովհետև չեմ ուզում ապրել առանց սահմանների Հայաստանում: Չեմ հասկանում՝ հիմա մեր սահմանները կա՞ն, թե՞ չկան: Չեմ հասկանում՝ կարողանո՞ւմ ենք սահմաններն ապահովել, թե՞ ոչ: Սա վերաբերում է թե՛ ներկային, թե՛ գալիքին»,-«Փաստի» հետ զրույցն այսպես է սկսում մշակույթի գործիչ, բեմադրիչ Ռուբեն Հովհաննիսյանը՝ անդրադառնալով դիտարկմանը, որ այս օրերին բազմաթիվ քաղաքացիների հետ նա էլ է մասնակցում դիմադրության շարժմանը:
«Ցավ եմ ապրում: Շարժմանը մասնակցում եմ նախ որպես Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի, որպես հայ քրիստոնյա, որպես մարդ, որը գիտակցում է բոլոր այն վտանգներն ու վախերը, որոնք կան հիմա մեր շուրջը՝ հայրենիքի, մեր ինքնիշխանության, մեր պետականության կորստի վախերը: Բայց հիմա ամենամեծ վախը մեր պառակտմանն է վերաբերում: Պառակտված ենք: Չգիտեմ, թե որ հայերենով ես և շատերը խոսենք իմ ազգակիցների հետ, որպեսզի հասկանան այդ վտանգները: Նիկոլի մասին խոսելը… Ամեն ինչ արդեն պարզ է: Նիկոլի մասին խոսելու համար պետք է խոսել վտանգների մասին, և վախերի ու վտանգների մասին այդ նախադասությունների մեջ, որոնք ասում ենք, որքան քիչ տանք Նիկոլի անունը, կոնկրետ անունը, այդքան ավելի կշեշտվի իր անձը, որը մեզ բերեց այս ամեն ինչին: Կարծում եմ՝ ժամանակն է, որ փոխվի ելույթ ունեցողների հռետորիկան»,-նշում է մեր զրուցակիցը:
Ընդգծում է՝ հիմա շատ վատ բան է կատարվում: «Մենք անընդհատ իրար թուրք ենք ասում, մենք դուրս ենք եկել իրար դեմ՝ անգամ պատերազմից, այսքան զոհերից ու զրկանքներից հետո իրար հետ վիճում ենք, իրար թուրք անվանելով: Թուրքը ոչ թե ծիծաղում, այլ խնդում է մեզ վրա: Ասում է՝ հայեր, թուրքն այստեղ է՝ Սև լճում է, Ոսկեպարում, Նոյեմբերյանում և այլն: Բայց մենք շարունակում ենք իրար թուրք անվանել»,նշում է Հովհաննիսյանը:
Իսկ այս ատելությունից ձերբազատվելու տարբերակ կա՞:«Բոլոր նրանք, որ սկսած 2018 թվականից, երբ սխալ ընտրություն են կատարել, հավատացել են ու խաբվել, պետք է դարձի գան, կանգնեն իրար կողքի, և հավատացեք՝ այդ սերն ու միասնությունը կկայանա: Օրերս աչքիցս չվրիպեց, երբ ավանդական երթից հետո հրապարակում մի կին իր երկու երեխայի հետ պարում էր: Լինելով մասսայական հանդիսությունների ռեժիսոր՝ ընկերոջս ասացի՝ նկարիր այս կադրերը, պետք է սա տարածել և ասել՝ շուտով կվերադարձնենք այս ուրախությունը, տոնը, երբ երեխան, լսելով երաժշտությունը, կանգնած տեղում ուղղակի թռվռում է: Այդ տոներն են պակասել մեր միջից, ոչ մեկիս սրտում տոն չկա, պարտադիր չէ, որ դրսում ձիեր անցնեն, մենք ուրախանանք: Իրականում տոնը պակասել է: Պետք է ընդամենը դուրս գալ փողոց, հրաժարվել այս ներկա ռեժիմից, այս իրավիճակից: Ես ուզում եմ իմ ցավի խորությունը հասկանալ՝ զոհերի քանակով: Լավ, մենք որքա՞ն զոհվեցինք, որքա՞ն վիրավորվեցինք, քանի՞սս գերեվարվեցինք, ասում եմ՝ քանիսս, չէ՞ որ նրանք մեր մարմինն են: Սեր-միության մասին ենք խոսում, իսկ ինչպե՞ս կարող է սեր ու միություն լինել, երբ կա նման անգիտակից վերաբերմունք իրար հանդեպ: Եթե գիտակցենք բոլոր վախերն ու վտանգները, այդ սեր-միությունն ինքն իրեն կբարձրանա, կձուլվենք իրար: Ամեն ինչ գիտակցությունից է գալիս, այն վարքագծից, որ մենք դրսևորում ենք մեր խնդիրների հանդեպ: Չունենք վարքագիծ մեր խնդիրների և մեր շահերի հանդեպ՝ որպես հայ, քրիստոնյա, գիտակից քաղաքացի: Մեր ամենամեծ խնդիրն այդ է»,-հավելում է ռեժիսորը:
Վերադառնալով 2018 թվական` Հովհաննիսյանը կարծում է, որ թուրքը մեզ մի տարբերակով հաղթեց: «Շուրջ երեսուն տարի փորձում էր մեզ հաղթել, խոսում էր մեզ հետ թուրքերեն, անգլերեն, ֆրանսերեն և այլ լեզուներով: Օգտագործում էր այլ պետությունների գործիքակազմերը, կիրառում էր մեր դեմ՝ թաքնվելով նրանց հետևում, որպեսզի մեզ հաղթեր, պառակտեր: Ու նա վերջապես գտավ ելքը՝ թուրքը մեզ հետ խոսեց հայերեն, և մենք հավատացինք այդ խոսքին, նրանք, ովքեր գնացին և ընտրեցին: Ոչ մի խոստում չիրականացավ՝ ապահով ու անվտանգ Հայաստան չկայացավ, «Արցախը Հայաստան է և վերջ», դա էլ չկայացավ: Թուրքն էր խոսում մեզ հետ, ոչ թե մենք մեզ հետ: Քանդվեցին կրթական ու մշակութային համալիրները: Շատ չերևացող, շատերի գիտակցությանը չհասնող կարևոր գործառույթ արվեց: Սկսեցին մեր միջից վերացնել ոչ մշակութային նյութական արժեքները՝ ավանդապատումները, խաղերը, մեր հայրենի խոսքն աղավաղեցին: Վարդավառի օրը Ազգային ժողովի բակում գորգեր լվացին: Կամ աղի արգելքը: Տեսեք, թե աղ ու հացն ինչ է նշանակում մեր ազգի համար որպես դիմագիծ: Ավանդական եկեղեցական տոները վերացրեցին մեր միջից, դպրոցից և մանկապարտեզից, մտցրեցին օտարամուտ բաները: Մեր ոչ նյութական մշակութային արժեքները վերացնելով՝ իրենք սկսեցին ազդել մեր գիտակցության վրա: Դա կարող է անել միայն թուրքը, որ խոսում է հայերեն: Այսքանը»,-եզրափակում է ռեժիսոր Ռուբեն Հովհաննիսյանը:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
