Русский
«Совершая одно преступление за другим, администрация преследует одну цель – сохранение личной власти». «Паст» Какие «псолания» передают? «Паст» Приказ не сопротивляться поступил из Армении в Арцах: Карапетян «Подарок» власти Аршаку Карапетяну Отношения Армении с Россией должны быть на самом важном месте, а у Запада нет того продукта безопасности, который он может предоставить Армении: Аршак Карапетян Процветание нашей страны зависит от каждого из нас: Аршак Карапетян О чем говорит нахождение банков в числе лидеров в списке налогоплательщиков? «Паст» Кто на самом деле является владельцем «Спайки»? «Паст» Важно, что отношения между Ираном и Арменией дружественные и конструктивные: Канани Акция протеста у офиса ООН: требуют возвращения пленных ВИДЕО: Ситуация в Армении и вокруг Армении остается стабильно тяжелой: Карапетян У берегов Сицилии затонул парусник с туристами: один человек погиб, пропали без вести 6 человек 

«Այս իշխանությունների բոլոր ծրագրերը տապալված են». «Փաստ»

Пресса

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Արցախից բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցները քիչ-քիչ հարմարվում են նոր իրականությանը՝ մտքում ունենալով Արցախ վերադառնալու նպատակը: Բնակարանի կամ տան ձեռքբերումը շարունակում է մնալ կարևոր հարցերի ցանկում առաջինը, հաջորդիվ՝ աշխատանքի հարց, Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի դառնալու դիլեմա, այստեղ նրանք ունեն մտավախություններ ապագայի հետ կապված: ԱՀ ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանն ասում է՝ 2023 թ.-ի սեպտեմբեր-հոկտեմբերին՝ բռնի տեղահանման ամիսներին արցախցիների մեծ հոսք կար:
 
«Այդ ժամանակ ընկալելի էին այդ հապշտապ, անկառավարելի սոցիալական աջակցությունները, որոնք այդ պահին կարող էին լուծում լինել: Չեմ կարող գնահատական տալ՝ դա պիտի ավելի քիչ թե շատ լիներ կամ այլ ձևաչափով, բայց դա մոտեցում էր, որ սկզբնական շրջանում մարդկանց կեցության հարցը բավարարեր: Սկիզբը համարենք դրական: Այնուհետև, երբ մարդիկ սկսեցին քիչ-քիչ սթափվել, ավելի իրատես դարձան ու իրականությունն ավելի հստակ նկատեցին, տեսան ու եղան դրա մեջ, սկսվեց կառավարության կողմից ծրագրերի տեղատարափը: Ընդ որում՝ ցանկացած պաշտոնյա, երբ անդրադառնում էր արցախցիների սոցիալական ծրագրերին՝ բնակարանային, գումարային, աշխատանքային և այլն, ապա առաջին նախադասությունը, որով սկսում էր իր միտքն, այն էր, որ սա կառավարության քաղաքականությունն է:
 
Իշխանությունը հստակ դիրքավորվեց և ցույց տվեց իր քաղաքական որոշումն Արցախից բռնի տեղահանվածների նկատմամբ: Սկզբնական շրջանում մասնագիտական վերլուծության խնդիր ունեինք, բայց և՛ սեփական կաշվի վրա զգալով, և՛ մեր հայրենակիցների հետ շփման արդյունքում, և՛ մասնագետների հետ տարբեր տեսակի խորհրդատվություններ անցկացնելուց հետո հասկանալի դարձավ այն, որ քաղաքականությունը, որն ընտրվում է նման իրավիճակներում, պետք է երկու նպատակից որևէ մեկը սպասարկի: Առաջին՝ մարդկանց արագ ոտքի կանգնեցնել, փորձել ինտեգրել, չզրկել երազանքներից ու իղձերից՝ Արցախ վերադառնալու մեր իրավունքի մասով, և փորձել, մինչ նպատակին հասնելը, ստեղծել արժանապատիվ կեցություն: Եթե սա լիներ քաղաքականության հիմքը, ապա, բնական է, այլ տեսակ էր լինելու սոցիալական աջակցությունը: Մյուս տարբերակը, որը կարող էր ընտրվել, ուղղակի ոչնչացնել, վերացնել, ինքնությունից զրկել, այնպես անել, որ մարդիկ փորձեին հրաժարվել իրենց արցախցի լինելուց, կամ ամենածանր տարբերակը՝ այնպես անել, որ մարդիկ ուղղակի հազարներով և տասնյակ հազարներով լքեին Հայաստանը: Մեկ տարի անց տեսնում ենք երկրորդ տարբերակը»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Հակոբյանը:
 
Նա տալիս է բանաձևը, թե ինչպիսին պիտի լիներ իրական սոցիալական աջակցությունը: «Հասցեատերը միանշանակ պետք է լինեին Արցախի իշխանությունները թե՛ ժողովրդի կողմից, թե՛ նաև իշխանությունների կողմից համագործակցության առումով, որովհետև մեկ տարի է, ինչ լսում ենք, որ արցախցիների հետ քննարկումներ են իրականացնում, արցախցիների հետ քննարկման արդյունքում որոշումներ են կայացնում, բայց չենք տեսնում այդ արցախցիներին: Տեսնում ենք 1-2 հոգու, որոնք ակնհայտ սպասարկում են իշխանությունների շահը՝ արցախցուն մուրացկանի կերպար հաղորդելու և երազանքներից զրկելու ակնկալիքով: Ցավալի է, որ այդ առումով օգտագործվում են ծնունդով արցախի, բայց ո՛չ արցախցի, ո՛չ, ընդհանրապես, հայ կոչվելու իրավունք չունեցող անձինք: Նրանք չեն կարող ներկայացնել արցախցիների կարծիքը: Անկախ նրանից՝ հասարակության մի մասը կամ իշխանություններն ինչպես են վերաբերվում Արցախի իշխանություններին, Ազգային ժողովին, միևնույնն է, արցախցիներին ներկայացնող մարմինները հենց դրանք են:
 
Արցախի իշխանությունը, անկախ նրանից՝ դիմել են իրեն, թե ոչ, պարտավոր էր մեկ տարվա ընթացքում անել սոցիալական ուսումնասիրություններ, պետք է զուգահեռ արվեր Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունների կողմից, որն իր պաշտպանության ներքո է վերցրել բռնի տեղահանվածներին: Պետք էր նախ ժամանակ առ ժամանակ արցախցիների կարիքների գնահատում անեին: Սկզբնական շրջանում բոլորս նույն կերպ էինք դիտարկվում, բայց ընթացքում փոփոխություններ են լինում: Օրինակ՝ մարդ կա՝ մեկ կամ մի քանի բիզնես է ունեցել մինչ տեղահանումը Հայաստան, կամ գալուց հետո կարողացել է հաջող կերպով բիզնես ստեղծել այստեղ: Ունեցել է բնակարան, ընթացքում գնել է էլի բնակարաններ: Կամ տեղավորվել է աշխատանքի՝ մեկը՝ 50 հազարով, մյուսը՝ 500 հազարով, երրորդը՝ 5 միլիոնով:
 
Սրանք՝ որպես օրինակներ: Խոսվում էր աշխատանքի տեղավորման և ծրագրերի, դրանց տրամադրվող մեծ գումարների մասին, որոնք ծախսվել, ծախսվում և դեռ պիտի ծախսվեն: Սկսեցին մասնագիտություններ սովորելու առաջարկներ հղել: Օրինակ՝ մարդը սովորեց որևէ արհեստ, պետությունը գումար ծախսեց դրա համար, այնուհետև գործիքներով ապահովեց, իշխանությունները հետևողակա՞ն են եղել՝ այդ անձը արտագաղթե՞լ է, թե՞ ոչ, տեղավորվե՞լ է աշխատանքի, ինչպե՞ս է փոփոխվել նրա սոցիալական վիճակն այդ ընթացքում, կամ չի վաճառե՞լ իր գործիքները և որոշ ժամանակ այդ գումարով իր կեցությունն ապահովել: Այսինքն՝ պետք էր հասկանալ, թե մարդկանց կյանքում ինչ սոցիալական փոփոխություններ են տեղի ունեցել: Բայց ո՛չ Արցախի, ո՛չ Հայաստանի իշխանությունների կողմից կատարված և ներկայացված նման ուսումնասիրություն չունենք»,-նշում է մեր զրուցակիցը:
 
Մյուս կարևոր խնդիրը քաղաքացիություն ստանալու հարցն է: Հակոբյանի խոսքով, հայտարարվեց, որ դա քաղաքական որոշում է, բայց որևէ բացատրություն չի տրվում՝ «վերցնելով» պարտադրված քաղաքացիությունը՝ որտե՞ղ ես շահում և որտե՞ղ կորցնում, եթե չես «վերցնում» քաղաքացիությունը: «Շատ սպաներ այս ընթացքում ընդունվել էին հայկական բանակի շարքեր, բայց քաղաքացիություն ստանալու պահանջից հետո մի մասը լքեց բանակի շարքերը՝ մտածելով, որ երբ հնարավորություն լինի Արցախ վերադառնալ, չեն կարողանա դա անել: Եթե լինեին նորմալ իշխանություններ, որոնք ուզում էին իրենց պաշտպանության տակ վերցնել մարդկանց, ընդամենը օրենքի փոփոխությամբ կարող էին կարգավորել աշխատանքի ընդունման այդ պահանջը»,-հավելում է նա: Սոցիալական աջակցության՝ «40+10» ծրագրի մասին: «Արցախցիների շրջանում էմոցիաներ են առաջացնում, որ պետք է պահանջել դրա շարունակությունը, բայց ցանկացած խելամիտ, մի փոքր տրամաբանող մարդ հասկանում է, որ դա չի կարող հավերժ լինել: Մեր նպատակն է, մինչև Արցախ վերադառնալը, «40+10» աջակցություն ստանա՞լ:
 
Արցախցին ունի արժանապատվություն, և նրա նպատակը, մինչ բնօրրան վերադառնալը, հայրենիքի այս հատվածում արժանապատիվ կեցության հնարավորություն ունենալն է: Դա պետք է անեն պետական պաշտոնյաները ճիշտ հաշվարկելով, առանց մարդկանց սեղմող օղակների մեջ դնելու: Ինչ վերաբերում է բնակարանային խնդրին: Դրանով պարտադրում են, որ մարդիկ հնարավորինս գնան սահմաններին մոտ բնակվելու: Արցախցին դրանից չի վախենում, բայց դա միջազգային կոնվենցիաներին է հակասում: Ցեղասպանության վտանգի ներքո բռնի տեղահանվածները պաշտպանության ներքո են, հոգեբանական և այլ խնդիրների արդյունքում որոշ ժամանակահատված չպիտի լինեն այնպիսի հատվածներում, որտեղ կարող է կրկնվել այն, ինչի միջով իրենք անցել են: Խոսում են այն մասին, որ արդեն 500 հոգի դիմել է այդ ծրագրին, խնդիրը քաղաքացիությունն է և այլն: Այն մի քանի տասնյակ մարդիկ, որոնք ստացել են սերտիֆիկատը, չեն կարողանում իրացնել: Բանկերն ասում են, որ դա տեղի կունենա հունվարից հետո: Առ այսօր այս ծրագրից օգտվել է միայն մեկ ընտանիք: Ընդ որում, օգտվողները պետք է կարողանան հիփոթեքի խնդիր լուծել: Մարդկանց, որոնք ուզում են բնակարան գնել Երևանում, բանկը, գուցե պետական իշխանավորների դրդմամբ, հիմա մերժում է՝ թողնելով հունվարին, որպեսզի եկամտահարկի վերադարձի խնդիր չառաջանա: Որքան էլ պաշտոնյաները հայտարարեն, որ որևէ ծրագիր սառեցված չէ և բնակարանային ծրագիրն ակտիվ փուլում է, այն չի գործում: Խնդրել ենք ԱԺ մեր գործընկերներին՝ լսումներ անցկացնել և մասնագետների միջոցով հստակ պատասխաններ տալ արցախցիներին քաղաքացիության մասով, որպեսզի մարդիկ հասկանան իրենց անելիքը»,-ասում է պատգամավորը:
 
Ընդգծում է՝ այս իշխանությունների բոլոր ծրագրերը տապալված են: «Հիմնականում աշխատում են 1-2 արցախցու միջոցով ամբողջությամբ բարոյազրկել արցախցիներին: Մարդիկ էլ, հայտնվելով անելանելի վիճակում, լքում են Հայաստանը: Երբեմն կշեռքի նժարին դրվում է երեխային կերակրելու, գոյությունը պահելու խնդիրը, որը երբեմն ավելի ծանր է դառնում ընտանիքի համար, քան հայրենիքում ապրելու գերնպատակը: Սա վարվող քաղաքականություն է և իրենց ընտրած ռազմավարությունը: Եվ նաև արցախցիներին սոցիալական խնդիրների պահանջով միտինգների տանելով՝ հերթական անգամ թշնամություն են ուզում առաջացնել Հայաստանի ու արցախցիների միջև: Կան արցախցիների կարգավիճակում տասնյակ հազարներով մեր հայրենակիցներ:
 
Իհարկե, հոգեբանական, բարոյական իրավիճակը մի քիչ այլ է այս առումով, բայց ֆիզիկական, սոցիալական առումով հավասար կամ ավելի վատ վիճակում գտնվող հայրենակիցներ ունենք Հայաստանից: Երբ արցախցին նման պահանջ է դնում և դա անում է հանրահավաքի միջոցով, մեր հայրենակիցները դա տեսնում են, և վստահ եմ, որ շատերի մոտ անհասկանալի է մնում՝ ինչո՞ւ են իրենք դուրս մնում նման ծրագրերից: Քարոզչամեքենան այդ ուղղությամբ շատ լավ աշխատում է: Տպավորություն են ստեղծել, որ բոլոր արցախցիներն ապրուստի խնդիր չունեն, մեծահարուստներ են, և մեր հայրենակիցների գումարները ցանկանում են իրենցով անել»,-եզրափակում է Մետաքսե Հակոբյանը:
 
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
Юнибанк — спонсор международного форума «Ереванский диалог» В северокорейской армии произошли крупные кадровые перестановкиВласти Японии запретили жителям называть своих детей «сверкающими» именами - «Найк», «Пикачу» или «Пудинг»Ученые нашли древнейший отпечаток пальца человека: ему около 43 000 летПродолжают и будут продолжать свою профессиональную деятельность: комментируют в медицинском центре «Норк-Мараш»: «Паст»Примечательная картина: судьи ГД - по делу «1 марта»: «Паст»Фактически, Аргамич был прав.... «Паст»А в других странах возможна свадьба в оперном театре или на стадионе? «Паст»«Снова хаос» - угроза или признание? «Паст»Благодаря единству можно преодолеть все вызовы и иметь сильное государство. Абрам Овеян В Артике из-за сильного торнадо и крупного града повреждены крыши, плодовые сады, вырваны с корнем деревьяВласти Израиля намерены начать лишать гражданства и высылать лиц, осужденных за терроризмСША введут визовые ограничения в отношении иностранцев, ограничивающих свободу слова американцевСлава всем героям, слава Армении, слава всему армянскому народу․ Арман Варданян NYT: Трамп может готовить масштабную сделку с РФ и Китаем о сферах влиянияДревний город может исчезнуть под песками СахарыЕвропейские налогоплательщики требуют вернуть немецкое золото из СШАОрбан обвинил украинских кибермошенников в краже денег у венгерских гражданАрмения примет участие в II Международном фестивале «Евразия-Кинофест» в СочиАктер из «Великолепного века» приговорен к тюремному сроку по делу о протестах в СтамбулеСША временно прекращают проведение собеседований на студенческие визы в рамках усиления проверокАрмения отмечает День Первой РеспубликиВ Москве из-за масштабной атаки дронов разбит технопарк, произошел пожарВстреча маэстро Сергея Смбатяна с участниками программы «Родом из Арцаха»Кратковременная история Первой Республики служит ярким примером способности преодолевать препятствия на пути к достижению цели: Авраам Овеян поздравил с Днем Республики «Возрождение долга и чести из руин памяти». Центром военно-патриотического воспитания РГСУ была организована и проведена беседа со студентами (Фотографии) Филиал Юнибанка «Ахтанак» обслуживает клиентов с 9:30 до 19:30Но кто вам сказал, что мы идем... в ЕС? «Паст»Собственная дискредитация - «инструмент» антипропаганды: «Паст»Видение Пашиняна - не вооружаться и не сопротивляться агрессии Азербайджана։ «Паст»Volvo сократит 3000 рабочих местПарламент утвердил график: Обсуждения годового отчета по госбюджету 2024 года начинаются с 4 июняЗамглавы МИД Армении принял делегацию из ИталииЯпонский самолет, направлявшийся в Техас, экстренно приземлился из-за попытки пассажира открыть дверьФранция планирует открыть консульский отдел в ГорисеВ Швейцарии на железных дорогах запустили проект по предотвращению гибели крупных птиц от токаЗаявление: Баку стремится запретить упоминание об этнических чисток в Нагорном Карабахе на международных площадкахКандидат в президенты от Южной Кореи пообещал восстановить военную горячую линию с КНДРС поддержкой Ucom состоялся ежегодная международная гонка дронов «Mini Whoop Drone Racing 2025» АР: ВС США за последние 3 года потратили более 6 млрд. долларов на набор и удержание военнослужащихАббас Аракчи: Иран изучает предложения Омана по ирано-американским ядерным переговорамСтрельба в прибрежном городке в Южной Каролине: госпитализированы не менее 11 человекТрамп отложил действие 50%-х тарифов на импорт из ЕС до 9 июляВ школах № 19 и № 21 при Министерстве обороны России прошли юбилейные, тридцатые торжественные церемонии, посвященные последнему звонку.«Армения должна вернуть посредников по Нагорно-карабахскому вопросу за стол переговоров, Россия готова взять на себя роль гаранта»: «Паст»Вместо борьбы с коррупцией - легализация: «Паст»Заняты, очень заняты: «Паст»Мирный план Пашиняна и еврообещания, которые никогда не сбудутся։ «Паст»В ОАЭ сегодня зафиксирована рекордная температура воздуха за май — 50,4 градуса по ЦельсиюВход в Ереванский зоопарк 1 июня будет бесплатным для детей до 16 лет