Русский
В Гюмри состоится паломничество от церкви «Сурб Акоп» к церкви «Сурб Аменапркич» Экс-министр: После перехода ЭСА к Самвелу Карапетяну компания работала лишь с прибылью Путин удвоил сроки действия электронной визы для иностранцев и пребывания по ней в РФ В министерствах Армении объявлен режим номер один с целью атаковать Первопрестольный Эчмиадзин Зеленский отправляет на переговоры в Турцию делегацию из 14 человек В работе платежной системы Армении «ArCa» наблюдается сбой Иран, Россия и Китай обсудили иранскую ядерную программу Прокуратура требует конфисковать у судьи Самвела Марданяна недвижимость, машину и деньги В Сенат и Палату представителей США внесены резолюции, осуждающие этнические чистки Азербайджана в Нагорном Карабахе Убийца Мгер Енокян выпущен на свободу Самвел Карапетян выиграл дело против правительства Армении в международном суде по иску о национализации ЭСА Генпрокурор Азербайджана заявил, что Баку передал Москве доказательства пыток и убийства двух азербайджанцев 

«Հաջողությունների չենք հասնի, քանի դեռ Հայաստանում գործում է Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորած վարչակազմը». «Փաստ»

Пресса

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Լույս է տեսել քաղաքագետ Ստեփան Հասան-Ջալալյանի հեղինակած «Ադրբեջանաարցախյան հակամարտության գենեզիսը և կարգավորման ուղիները» գիրքը: Պարոն Հասան-Ջալալյանից հետաքրքրվում ենք, թե ինչո՞ւ է հատկապես հիմա կարևոր Արցախյան հիմնահարցի վերաբերյալ գիտական հիմքով գրականության հրատարակումը:

«Կարևորում եմ ադրբեջանաարցախյան հիմնախնդրի կարգավորման շուրջ գիտական գրականության և մասնավորապես՝ օտարալեզու ընթերցողին հասանելի գիտական գրականության հրապարակումը, որովհետև այս հիմնախնդրով զբաղվող գիտական աստիճանով մասնագետները պետք է փորձեն լրացնել 30 տարվա բացը: Նկատի չունեմ, որ այդ տարիների ընթացքում ոչինչ չի կատարվել: Եղել են և կան հետազոտողներ, որոնցից յուրաքանչյուրն իր ուժերի ներածին չափով աշխատանք է կատարել: Բայց, երբ դա համեմատում ենք ադրբեջանական կեղծ պատմագրության հետ, տեսնում ենք, որ բավականին հետ ենք:

2020 թ.-ի մեր պարտությունը ռազմի դաշտում, որը կա՛մ դավաճանական, կա՛մ հանցավոր անփութության հետևանքով պարտություն էր (սա իրավապահ մարմինների քննության առարկան է), գլխավորապես հաջորդել է տեղեկատվական դաշտում մեր պարտությանը: Մինչ ռազմի դաշտում պարտությունը, պարտվել ենք քարոզչական, գաղափարական, տեղեկատվական դաշտում: Պատշաճ կերպով ու կարգով չի ներկայացվել հիմնախնդիրը: Իմ գիտական ատենախոսության մշակման ընթացքում, որի պաշտպանության գործընթացում եմ, առիթ եմ ունեցել շփվելու օտարերկրյա շատ հետազոտողների հետ: Օրինակ՝ Զալցբուրգի համալսարանի հայագիտության բաժնի վարիչն ասում է՝ տեղեկություն չունենք հիմնախնդրի ծագման, զարգացման, կարգավորման ուղիների, հայկական կողմի դիրքորոշումների մասին, փոխարենն այստեղ առկա է ադրբեջանական գրականություն: Այստեղ մեծ անելիք ունենք»,-«Փաստի» հետ զրույցում նշում է Հասան-Ջալալյանը:

Ընդգծում է՝ հետազոտողներն իրենց ուսումնասիրությունները հիմնականում կատարել են հայերենով: «Այո, անհրաժեշտ է առաջին հերթին մեր հասարակությանը ներկայացնել, փաստարկել, ապացուցել Արցախի հայապատկան լինելը, բայց դա բավարար չէ: Հիմնախնդրի կարգավորման մեր փաստարկված տեսակետը, մոտեցումը պետք է հասանելի լինի օտարալեզու ընթերցողին և, մասնավորաբար, հիմնախնդրի կարգավորմամբ շահագրգիռ միջնորդներին: Երբ առիթ եմ ունեցել հանդիպելու Արցախի վարչակազմի պաշտոնատար անձանց հետ, նույնն իրենք էին ասում, որ երբ օտարերկրյա բարձրաստիճան պաշտոնյաները, միջնորդները գալիս են Արցախ, առաջարկում են ցույց տալ, թե ո՞րն է մեր մոտեցումը: Մեզ թվում է, որ երբ գրում ենք, խոսում, ուրեմն, հարցը լուծեցինք: Այդպես չէ, դրսի համար մեծ իմաստով մնում ենք չհասկացված: Գլխավորապես դա է եղել գիրքը չորս լեզվով՝ հայերեն, ռուսերեն, անգլերեն և ֆրանսերեն հրատարակելու շարժառիթներից մեկը: Նպատակ եմ հետապնդել, որ գիրքը հասանելի լինի ադրբեջանաարցախյան հակամարտության կարգավորմամբ զբաղվելու միջազգային միակ մանդատն ունեցող ԵԱՀԿ Մինսկի համանախագահության ֆորմատի անդամ երկրների լեզուներով», - ընդգծում է մեր զրուցակիցը:

Հավելում է՝ գիրքը հիմնականում կառուցված է իրավական բնույթի փաստերի ու փաստաթղթերի հիման վրա: «Լինելով քաղաքագետ՝ շեշտադրում չեմ կատարել ո՛չ պատմական, ո՛չ էլ առանձնապես քաղաքական փաստերի ու փաստարկների վրա: Խորապես համոզված եմ, որ հիմնախնդիրն իր արդարացի լուծումը պետք է ստանա իրավական ճանապարհով: Հայկական կողմի թղթածրարում կան շատ զորեղ իրավական փաստեր ու փաստաթղթեր: Եթե դրանք դնեն շրջանառության մեջ, դարձնեն բանակցությունների առարկա, հայկական կողմի դիրքը շահեկանորեն կարող է փոխվել, ինչը չի արվել նախորդ 30 տարվա ընթացքում: Չեմ հիշում, որ թե՛ Արցախի Հանրապետության, որը մինչև 1996 թ. հունվարը մասնակցել է բանակցություններին, թե՛ Հայաստանի Հանրապետության գլխավոր բանակցողների կողմից իրավական փաստերն ու փաստաթղթերը դարձված լինեն բանակցությունների առարկա: Դրա համար շեշտադրում եմ արել այդ փաստաթղթերին: Այդ գրքում կան նաև գաղտնազերծված, նորահայտ փաստաթղթեր, որոնք առաջին անգամ են ընթերցողի ուշադրությանը ներկայացվում:

Մասնավորաբար, խոսքը ներկայիս ՄԱԿ-ի իրավանախորդ Ազգերի լիգայի փաստաթղթերի մասին է, որոնք ընդունվել են ներկայիս Ադրբեջանի Հանրապետության իրավանախորդ Ադրբեջանի Հանրապետության վերաբերյալ, երբ 1920 թ. նոյեմբերի 1-ին Ադրբեջանի Հանրապետությունը դիմել էր, որպեսզի դառնար Ազգերի լիգայի անդամ: Մինչդեռ Ազգերի լիգան կայացրել էր բացասական եզրակացություն, և Ադրբեջանի Հանրապետությունը վերացել է աշխարհի քաղաքական քարտեզից՝ չունենալով հռչակված և միջազգայնորեն ճանաչված սահմաններ, որի իրավահաջորդը ներկայիս Ադրբեջանն է»,-ասում է «Ադրբեջանաարցախյան հակամարտության գենեզիսը և կարգավորման ուղիները» գրքի հեղինակը: Խոսելով հակամարտության մասին՝ չէինք կարող չանդրադառնալ նաև այն փաստին, որ վերջին տարիների ընթացքում առաջին անգամ Արցախի անկախության տոնը չնշվեց Արցախում: Ոմանց պարագայում սա հուսահատության, մյուսների պարագայում՝ անցածը վերարժևորելու, թույլ տրված սխալները վերհանելու առիթ է: Քաղաքագետը նշում է՝ հուսահատությունը որևէ լավ տեղ չի տանում:

«Եթե բոլորս հուսահատվենք և ոչինչ չձեռնարկենք, դրանից ոչինչ չենք շահելու: Պետք է արձանագրել սխալները, դրանց շտկման ուղղությամբ գնալ: Պետք է դադարենք այս կամ այն պետական, քաղաքական գործչին, նախկին կամ ներկա նախագահին հաճոյանալու վարքագծի դրսևորումից: Իմ հրապարակային խոսքում բազմիցս հայտարարել և հիմնավորել եմ, որ իրենց պաշտոնավարման ընթացքում ադրբեջանաարցախյան հիմնախնդրի կարգավորմամբ զբաղվելու լիազորություն ունենալու ժամանակահատվածում կոպտագույն սխալներ են թույլ տվել Հայաստանի առաջին, երկրորդ և երրորդ նախագահները: Փաստերով մատնանշել եմ, որ նրանք սխալներ են թույլ տվել»,-ընդգծում է մեր զրուցակիցը: Ակնհայտ է նաև, որ շատերը համաձայն չեն Հայաստանի ներկայիս իշխանությունների վարած քաղաքականության հետ, որն ամեն ինչ անում է Արցախի էջը փակելու համար: Քաղաքական ու հասարակական գործիչներ, գիտական հանրույթի ներկայացուցիչներ, տարբեր կազմակերպություններ ամեն ինչ անում են Արցախի թեման մշտապես ուշադրության կենտրոնում պահելու համար: Մյուս կողմից էլ ակնհայտ է՝ առանց Հայաստանի Հանրապետության աջակցության շոշափելի արդյունքների հասնել հնարավոր չէ:

«Հայաստանի մասնակցությունն ադրբեջանաարցախյան հակամարտության կարգավորման հիմնախնդրին արձանագրված է երկու կամ երեք կարևորագույն փաստաթղթերում: Դրանցից մեկը գործող վարչակազմի քաղաքական հենարան համարվող «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության նախընտրական ծրագիրն է: Սա պաշտոնական փաստաթուղթ է, որովհետև գրանցված է Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի կողմից: Այնտեղ արձանագրված է, որ Հայաստանի Հանրապետությունը հանդիսանում է Արցախի Հանրապետության անվտանգության երաշխավորը, Հայաստանի Հանրապետությունը կողմ է, որ հիմնախնդիրը կարգավորվի ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահության ձևաչափի շրջանում և այլն: Երբ ընտրությունների արդյունքում ՔՊ-ն խորհրդարանում դարձել է մեծամասնություն, սա դրվել է նաև կառավարության 2021-2026 թթ. ծրագրում: Այդ դրույթները արձանագրված են նաև 2020 թ.-ի հուլիսին հրապարակված ՀՀ ազգային անվտանգության ռազմավարության մեջ:

Զուտ իրավական, փաստաթղթային իմաստով Հայաստանի ներկայիս վարչակազմն ունի ոչ թե իրավունք, այլ պարտավորություն զբաղվելու ադրբեջանաարցախյան հիմնախնդրի կարգավորմամբ: Բայց չի զբաղվում, իսկ իրավապահ համակարգը չի կարողանում նրան կանչել պատասխանատվության, որովհետև նրանք այսօր իշխանության են: Հիմնախնդրի կարգավորման հարցում չենք կարողանալու հասնել շոշափելի հաջողությունների, քանի դեռ Հայաստանում գործում է Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորած վարչակազմը, մարդ, որն ուղիղ հայտարարել է, որ Արցախը ճանաչում է Ադրբեջանի կազմում: Հաջողության առաջին քայլը կարող է սկսվել այն պարագայում, երբ կարողանանք համազգային ուժերի գերլարմամբ Արցախն Ադրբեջանի կազմում ճանաչած Նիկոլ Փաշինյանին և նրա վարչակազմին հեռացնել իշխանությունից: Սա համարում եմ առաջին անհրաժեշտ, բայց ոչ բավարար նախապայմաններից մեկը:

Ադրբեջանաարցախյան հիմնախնդրի կարգավորում ասելով՝ հասկանում եմ, որ արցախահայությունը պետք է տիրոջ իրավունքով և կարգավիճակով վերադառնա Արցախ և շարունակի իր պետականության կերտումը: Արցախի Հանրապետությունն այսօր օկուպացված է, պետք է կարողանանք հասնել նրա դեօկուպացիային և մեր հայրենակիցների՝ Արցախ վերադարձին: Արցախի միջազգային ճանաչման ուղղությամբ պետք է ձեռնարկվեն նպատակային, համառ քայլեր: Ոչ ոք և ոչինչ երբևէ չի կարող հիմնավորել և արդարացնել Արցախի Հանրապետության դեօկուպացիայի չիրականացումը և մեր հայրենակիցների Արցախ չվերադառնալը»,-եզրափակում է Հասան-Ջալալյանը:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

В Гюмри состоится паломничество от церкви «Сурб Акоп» к церкви «Сурб Аменапркич»Экс-министр: После перехода ЭСА к Самвелу Карапетяну компания работала лишь с прибыльюСтипендиаты фонда «Музыка во имя будущего» выступят на концерте молодежного оркестра «Ереван»Путин удвоил сроки действия электронной визы для иностранцев и пребывания по ней в РФВ министерствах Армении объявлен режим номер один с целью атаковать Первопрестольный ЭчмиадзинЗеленский отправляет на переговоры в Турцию делегацию из 14 человекВ работе платежной системы Армении «ArCa» наблюдается сбойИран, Россия и Китай обсудили иранскую ядерную программуПрокуратура требует конфисковать у судьи Самвела Марданяна недвижимость, машину и деньгиВ Сенат и Палату представителей США внесены резолюции, осуждающие этнические чистки Азербайджана в Нагорном КарабахеУбийца Мгер Енокян выпущен на свободуСамвел Карапетян выиграл дело против правительства Армении в международном суде по иску о национализации ЭСАГенпрокурор Азербайджана заявил, что Баку передал Москве доказательства пыток и убийства двух азербайджанцевСтоимость золота поднялась выше $3 450 за тройскую унцию впервые с 16 июняПашинян играет в геополитическую «русскую рулетку». «Паст»Хотят «напугать» людей: «Паст»ArmDrone-сообщество при поддержке компании Ucom запускает бесплатную одномесячную образовательную программуКакие секретные договоренности были заключены относительно коридора? «Паст»Антицерковная политика: куда ведет «революция»Пашиняна? «Паст»ООН: Израиль изолировал 2,1 млн палестинцев на 12% территории ГазыПресс-секретарь ЭСА: Информации об увольнении Давида Казиняна нетEXCLUSIVE. Как армянский хачкар оказался в Бразилии? Эксклюзивное интервью Alpha NewsЭкс-омбудсмен Армении разоблачил истинные мотивы и незаконный характер политики властей по преследованию церквиEtihad Airways запустит прямой рейс из ОАЭ в АрмениюАронян за победу в турнире Freestyle Chess Grand Slam в Лас-Вегасе получил $200 000И.о. управляющего ЭСА «пока» не намерен прибегать к массовым увольнениямАмериабанк удостоился награды Euromoney за превосходство как лучший банк в Армении в 2025 г. Праздничное обращение Р.Н. Худолия ко Дню горняка и металлурга Когда грамотная, умная, организованная речь - уже «нелепость»: «Паст»Почему вопрос «Veolia Water» не входит в круг интересов Пашиняна? «Паст»ЕС финансирует антироссийскую внешнюю политику Пашиняна: «Паст»The Times: Китай может организовать встречу Трампа и Путина Казинян: Власть не гарантирует, что тариф на электроэнергию как минимум на 2 года не вырастетКонституция, коридор, «национализация» «Элсетей Армении» началась I «Итоги дня» I 17.07.2025Forbes: Реализация проекта коридора через Армению может задержаться на 12–18 месяцевФонд «Ташир» подал в суд на мэрию ЕреванаРоманос Петросян назначен временным управляющим «Электросетями Армении»Авиакомпании «Аэрофлот» и «Россия» получили разрешения на регулярные рейсы в ГюмриПрием онлайн-платежей через Apple Pay уже доступен для vPOS клиентов АмериабанкаВ Ереване проходит церемония открытия памятника Шарлю АзнавуруЛевон Аронян обыграл Хикару Накамуру и вышел в полуфиналСохбани: Иран приветствует процесс нормализации отношений Армении с другими странамиОн хочет стереть всё, что хоть как-то связано с Арцахом: «Паст»Будет ли на сегодняшнем судебном заседании рассматриваться вопрос об изменении меры пресечения в отношении матери восьмимесячного ребёнка? «Паст»Когда правосудие и правоохранительная система превращаются в политический инструмент: «Паст»Новый стратегический проект в Гегаркунике: о каких мощностях идет речь? «Паст»Почему противник продолжает сохранять напряженность на границе? «Паст»«Третья сила» в Армении: есть ли альтернатива? «Паст»Израиль пригрозил новыми ударами по Сирии ради защиты друзовПианистка Ева Геворгян сыграла три концерта в Сиднейской Опере
Կո՞ղմ եք ֆիզիկական անձանց եկամուտների հայտարարագրմանը