Русский
Захарова обвинила СБУ в намерении использовать противоречия между Москвой и Баку Завершено расследование дела в отношении бывшего премьер-министра РА Овика Абрамяна В Ереване подвергли приводу сторонников движения «Священная борьба» Армения и Россия договорились о соблюдении фитосанитарных требований при взаимных поставках Землетрясение на Камчатке: Япония, Аляска и Гавайи объявили об угрозе цунами Сильнейшее с 1952 года zемлетрясение на Камчатке Азербайджан налаживает серийное производство артиллерийских снарядов «советских» калибров для Украины El Periodico: Мелания Трамп игнорирует мужа и свой статус первой леди США Лавров: Россия впервые за свою историю ведет боевые действия без союзников против стран Запада В мэрии Еревана обещают со следующей недели штрафовать «зайцев» Акция протеста коллектива школы им. Пушкина Еревана: С 1 сентября начнется забастовка и учебный бойкот Самвел Карапетян: Мы откроем новую, долгожданную и желанную страницу нашей истории, по-своему 

Մշուշոտ ապագա. երբ անընդհատ դոփում ես տեղում. «Փաստ»

Пресса

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Հայաստանում տարիներ շարունակ քննարկման կիզակետում է գիտելիքահեն տնտեսության կառուցման ու նորագույն տեխնոլոգիաների զարգացման թեման։ Դեռևս 2000-ական թվականներին ՏՏ ոլորտը կառավարությունը հռչակել է որպես գերակա։ Իսկ հատկապես վերջին տարիներին նոր թափով Հայաստանում խոսվում է գիտական հաջողությունների, ՏՏ ոլորտի զարգացման, մարդկանց ունեցած մտավոր ներուժի մասին, սակայն ամեն ինչ սկսվում է տարբեր քննարկումներով, համաժողովներով ու այդպես էլ ավարտվում է։ Գործնական հարթության վրա տեսանելի արդյունք չկա։ Խնդիրն այն է, որ Հայաստանի տեխնոլոգիական ոլորտը ոչ թե հայկական նախագծերի կյանքի կոչմանն է միտված, այլ գլխավորապես դրսի ընկերություններին է սպասարկում։ Բացի այդ էլ, մեծ ներուժ ունեցող մասնագետները դուրս են գալիս երկրից՝ իրենց համար մասնագիտական առումով ավելի լավ ապագա գտնելու հույսով։

Այսինքն, Հայաստանից ուղեղների արտահոսքը շարունակվում է, քանի որ մեր երկրում մասնագիտական զարգացման հեռանկարները չեն նախանշվում։ Դրա համար էլ արտերկրից արված առաջարկներն ավելի գրավիչ են՝ սկսած աշխատավարձից։ Մյուս կողմից էլ՝ Հայաստանում գիտության և տեխնոլոգիաների ոլորտի զարգացման համար բարենպաստ օրենսդրական ու հարկային միջավայր ստեղծված չէ, պետության կողմից տրամադրվող աջակցությունն էլ իր հերթին համարժեք չէ։ Ու դա է նաև պատճառը, որ բազմաթիվ հայ մասնագետներ իրենց կողմից ստեղծվող ընկերությունները գրանցում են ոչ թե Հայաստանում, այլ ԱՄՆ-ում, Հոնկոնգում կամ այլ վայրերում, որտեղ բարենպաստ օրենսդրական միջավայր է, ու կարող են անհրաժեշտ ներդրումներ ներգրավել։

Մյուս խնդիրն այն է, որ տեխնոլոգիական ոլորտը համակարգում են այնպիսի անձինք, որոնք կիլոմետրերով հեռու են այս բնագավառի առանձնահատկություններն ընկալելուց։ Օրինակ՝ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարն ընդհանրապես ոլորտի հետ գործ չի ունեցել։ Ըստ էության, չկա համապատասխան քաղաքականություն և ռազմավարություն, ոլորտը համակարգող պաշտոնյաներն ընդամենը պետության կողմից աշխատավարձ են ստանում։ Ընդհանրապես, անհասկանալի է, թե, օրինակ՝ մի քանի տարի հետո ինչ կետի պետք է հասնենք։ Մյուս կողմից էլ՝ հարկավոր է հաշվի առնել, որ գիտության և տեխնոլոգիաների ոլորտի զարգացման տեսանկյունից դժվար է ամեն ինչ զրոյից սկսելը, ահռելի ժամանակ ու ջանքեր խնայելու տեսանկյունից կարելի է ընդամենը ուրիշների փորձից օգտվել։

Ու այս հարցում նոր հեծանիվ հորինելու կարիք չկա։ Օրինակ՝ տասնամյակներ առաջ Չինաստանը շատ հեռու էր գիտության և տեխնոլոգիաների ոլորտներից, սակայն հիմա այնքան է զարգացել, որ չինական տեխնոլոգիական արտադրությունն ուղղակի հեղեղել է ամբողջ աշխարհը։ Նույնիսկ ուղղություններ կան, որոնցում չինացիներն աշխարհում առաջինն են։ Այդ ինչպե՞ս ստացվեց, որ Չինաստանը նման հաջողություններ գրանցեց։ Ու այնպես չէ, որ Չինաստանը դժվարություններ չի ունեցել, ու չինական արտադրանքը միանգամից շուկայում սպառվել է։ Իհարկե, այդ արտադրանքը սկզբից եղել է ոչ այնքան որակով, բայց հետո չինացի մասնագետները վերցրել են ուրիշների փորձն ու կատարելագործել այնքան, մինչև առաջ են անցել իրենց մրցակիցներից։

Օրինակ՝ եթե նախկինում արևմտյան մեքենաները պատճենող ու ոչ այնքան որակով արտադրանք էր Չինաստանից արտահանվում, հիմա չինական ավտոարդյունաբերությունն այնքան է զարգացել, որ Եվրոպայում և ԱՄՆ-ում վտանգ են զգում, որ չինական էլեկտրամոբիլներն իրենց էժան գնով ու մրցունակությամբ կարող են պատճառ դառնալ, որ արևմտյան ավտոարդյունաբերողները սնանկանան։ Դրա համար էլ ԱՄՆ-ում և ԵՄում որոշել են բարձր մաքսատուրքեր կիրառել չինական արտադրության էլեկտրոմոբիլների նկատմամբ։ Նույնը վերաբերում է նաև Թուրքիային։ Տասնամյակներ առաջ նույնիսկ դժվար էր պատկերացնել, որ Թուրքիան կարող է դառնալ ամենաշատ անօդաչուներ վաճառող երկիրը։ Արցախյան պատերազմի ժամանակ պարզ դարձավ, որ «Բայրաքթար» անօդաչուները տարբեր երկրներից ներմուծված դետալների միակցված հավաքածու են։ Այսինքն՝ Արևմուտքից տեխնոլոգիաները և գիտելիքները բերել են, Թուրքիայում հավաքել ու դարձրել արտադրանք։

Բայց հիմա արդեն այնպիսի աստիճանի են հասել, որ հիմնականում թուրքական արտադրության դետալներ են կիրառվում։ Սովորելով ուրիշների փորձից ու տեխնոլոգիաներից՝ Թուրքիայում արդեն իսկ փորձում են սեփական արտադրության շարժիչները կիրառության մեջ դնել։ Իսկ Հայաստանում չի խոսվում որևէ տեխնոլոգիական արտադրություն կազմակերպելու մասին, ուր մնաց բարձրացվի արտահանման թեման։ Ի մասնավորի, Հայաստանում «Սեպուհ 1» ավտոմեքենաների հավաքման թեման էլ «ֆեյք» դուրս եկավ։ Իսկ ներկայիս զարգացումները նկատի ունենալով՝ ավելի ենք համոզվում, որ առանց տեխնոլոգիական առաջընթացի հզոր պետություն ունենալն անհնար է։ Դրա համար է, որ խոշոր ուժային կենտրոնների միջև տեխնոլոգիական մրցապայքար է ընթանում։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Россия и Китай проведут совместные военно-морские ученияСтипендиаты фонда «Музыка ради будущего» выступили на одной сцене с молодежным оркестром «Ереван»Sepah Pasdaran: Иран фактически берет под контроль так называемый «Зангезурский коридор»МККК сообщил родственникам удерживаемых в Баку армян о прекращении посещенийEsports World Cup: Левон Аронян вышел в четвертьфиналВозобновились поставки армянского коньяка на российский рынокЗахарова обвинила СБУ в намерении использовать противоречия между Москвой и БакуЗавершено расследование дела в отношении бывшего премьер-министра РА Овика АбрамянаВ Ереване подвергли приводу сторонников движения «Священная борьба»Армения и Россия договорились о соблюдении фитосанитарных требований при взаимных поставкахСтипендиаты фонда «Музыка во имя будущего» выступят в составе молодежного оркестра «Ереван» на фестивале «Young Euro Classic 2025»Ральф Йирикян выступил с лекцией в инженерной летней школе Славянского университетаЗемлетрясение на Камчатке: Япония, Аляска и Гавайи объявили об угрозе цунамиСильнейшее с 1952 года zемлетрясение на КамчаткеАзербайджан налаживает серийное производство артиллерийских снарядов «советских» калибров для УкраиныМессидж Ирана Пашиняну и турецко-азербайджанскому тандему: коридора не будет: «Паст»Провоцирует ли власть гражданскую войну? «Паст»Какую альтернативную дорожную карту готовят? «Паст»Действия с политической подоплекой, которые негативно повлияют на Армению: «Паст»Армяне Сочи отметили ВардаварТурция вновь заговорила о т.н. «Зангезурском коридоре» — вопреки жесткой риторике ТегеранаATP: Топ-10Адвокаты Самвела Карапетяна обратились в прокуратуруEl Periodico: Мелания Трамп игнорирует мужа и свой статус первой леди СШАЛавров: Россия впервые за свою историю ведет боевые действия без союзников против стран ЗападаВ мэрии Еревана обещают со следующей недели штрафовать «зайцев»Акция протеста коллектива школы им. Пушкина Еревана: С 1 сентября начнется забастовка и учебный бойкотСамвел Карапетян: Мы откроем новую, долгожданную и желанную страницу нашей истории, по-своемуИспанские пляжи атаковали тысячи тонн опасных водорослей: ученые бьют тревогуНикакого “Зангезурского коридора” и никому из вас։ Сюник нужно защищать ценой жизни. Хачик АсрянСквозь века и камень: как алгоритмы ИИ научились «читать» забытые тексты Древнего РимаАвантюрные прихоти - тяжелейший удар по экономике и инвестиционному климату Армении: «Паст»В этой антицерковной кампании властей не все так «гладко»: «Паст»Антикоррупционный комитет и прокуратура решили не возбуждать уголовное дело в отношении Никола Пашиняна: «Паст»Даже «пиарщики» ГД признают, что «дело» ЭСА носит исключительно политический характер: «Паст»Внешнеторговый оборот Армении в январе-июне 2025 года сократился на 45%На границе Камбоджи и Таиланда вспыхнули интенсивные боевые столкновенияАрмянской фольклорной группе запретили выступление на Фестивале культуры и природы «Мунзур» в ТурцииСпасаемся от жары с выгодой вместе с Idram&IDBankПротестующий водитель: С нами так никто и не встретилсяАйк Саркисян назначен замглавы Инспекционного органа по безопасности пищевых продуктов АрменииНа территорию России в июне-июле въехало 2 240 грузовых машин с армянскими абрикосамиЮнибанк – генеральный спонсор квалификационного этапа международного турнира Velosolutions UCI Pump Track Водители провели акцию протеста на площади Республики в ЕреванеЛК: «Пюник» одержал победу, «Арарат-Армения» сыграл вничью В Таиланде при ударах Камбоджи погибли 15 человекИран возобновляет контакты с МАГАТЭ: страну посетит делегация инспекторовПочему Земля полностью обледенела около 720 млн. лет назад?Что делать, если вы уже стали жертвой мошенничестваВ одном случае это «политическое заявление», в другом - «преступление»: «Паст»
Կո՞ղմ եք ֆիզիկական անձանց եկամուտների հայտարարագրմանը