Հայ Առաքելական Եկեղեցին այսօր նշում է Սուրբ Գրիգոր Լուսավորչի ելքը Վիրապից
Культура
Սեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին
Այսօր Հայ Առաքելական Սուրբ եկեղեցին տոնում է Սուրբ Գրիգոր Լուսավորչի Վիրապից ելքի տոնը։ Հայ Առաքելական Սուրբ եկեղեցին տարվա մեջ երեք անգամ է նշում Հայոց ազգի լուսավորիչ՝ Սուրբ Գրիգոր Լուսավորչի հիշատակը. նրա մուտն ի Վիրապն, ելն ի Վիրապ և նշխարաց գյուտը, գրում է qahana.am-ը։
Ս․ Գրիգոր Լուսավորչի ելքը Վիրապից դարձավ հայոց մեծ դարձի սկիզբը։ Այն հիշատակվում է Հռիփսիմյանց և Գայանյանց տոներին հաջորդող շաբաթ օրը: Տոնական այդ օրը բոլոր եկեղեցիներում մատուցվում է Սուրբ Պատարագ:
Քրիստոնյա սրբերի վարքագրությունը ցույց է տալիս այն դժվար, զոհողություններով լի, բայց հավատքի, նվիրումի ու աստվածահաճո կյանքի ճանապարհը, որով անցնում են Քրիստոսի հետևորդները։ Յուրաքանչյուր քրիստոնյայի կյանք խավարից դեպի լույս ընթացող մի ճանապարհ է, որտեղ հանդիպում ենք խոր վիրապների, օձերի, մթության և լույսի, ուրախության և տխրության։ Երկրային կյանքի այս ճանապարհը ևս մեկ հնարավորություն է մեղքերից ազատվելու և Աստծուն մոտենալու համար։ Փորձություններին դիմակայելու և խավարից դեպի լույս դուրս գալու լավագույն օրինակը յուրաքանչյուրիս համար Ս․ Գրիգոր Լուսավորիչն է։
Ըստ ավանդության, Հայոց Տրդատ արքան, տարված Ս. Հռիփսիմեի գեղեցկությամբ, չկարողանալով տիրել նազենի կույսին, հրամայեց չարչարանքների ենթարկելով սպանել Հռիփսիմեին, Գայանեին և քրիստոսասեր մյուս կույսերին: Այս ամենից հետո թագավորը պատուհասվեց: Ավանդությունը պատմում է, որ Տրդատը որսի գնալիս կառք էր նստել: Եվ հենց այդ պահին էլ նրան «Տիրոջ պատուհասը հասավ». նա իր մարդկային կերպարանքից զրկվեց և նմանվեց վայրի խոզի: «Այնուհետև, մտնելով եղեգնուտը, խոտաճարակ դարձավ, անզգայությամբ դաշտերում կրծելով իր մերկ մարմինը»,-գրում է Ագաթանգեղոսը` ցանկանալով ընդգծել նրա մեղքի ծանրությունը: Նրա հետ միասին հարվածներ ստացան նաև թագավորի բոլոր մերձավորները, ծառաներն ու սպասավորները: Այս վիճակը տրտմություն և խոր մտահոգություն առաջացրեց ողջ պալատականների և հայոց ազգի շրջանում: Այդ ժամանակ լուսեղեն մի տեսիլք երևաց թագավորի քրոջը` Խոսրովիդուխտին, և ասաց նրան. «Ձեզ հասած հարվածներից չեք բժշկվի, եթե Արտաշատի Խոր Վիրապից չհանեք այնտեղ նետված Գրիգորին: Նա կգա և կուսուցանի ձեզ` ինչպես բժշկվել ցավերից»: Երբ այդ մասին Խոսրովիդուխտը պատմեց նախարարներին, նրանք ընտրեցին Օտա անունով նախարարին և ուղարկեցին Արտաշատ, ուր 13 տարի առաջ Տրդատի հրամանով վիրապն էր իջեցվել մահվան դատապարտված Գրիգորը:
Եվ ահա 13-ամյա բանտարկությունից հետո ազատ է արձակվում հայոց մեծագույն սուրբը: Ս. Գրիգորի աղոթքներով ապաքինվում է արքան` դառնալով Գրիգոր Լուսավորչի՝ քրիստոնեական քարոզչության լծակիցը: Քրիստոնեությունը հռչակվում է հայոց պետական կրոն: Մեծաշուք հանդիսավորությամբ Ս. Գրիգոր Լուսավորիչն ուղարկվում է Կեսարիա, ուր ձեռնադրվում է Հայաստանյայց Սուրբ Եկեղեցու առաջին հովվապետ:
Վիրապից ելնելուց հետո Ս. Գրիգոր Լուսավորիչը նախ նահատակման վայրերում ամփոփեց կույսերի մարմինները և ապաշխարության համար սահմանեց հնգօրյա պահք, որն այսօր էլ պահպանվում է Հայ Եկեղեցում և կոչվում «Առաջավորաց» (առաջին պահքը) : Վաթսունվեց օր Ս. Գրիգոր Լուսավորիչը քարոզեց Քրիստոսի վարդապետությունը, և նրանից չհեռացան թագավորն ու մեծամեծները: Մեծ ուշադրությամբ լսեցին ավետաբեր խոսքը և վաթսունվեց օր պահք պահեցին: Ս. Գրիգորի միակ ցանկությունն էր խավարի մեջ բնակվող իր ժողովրդին լուսավորել Աստծո ճշմարիտ Ավետարանի լույսով, և նրանց մղել հոգևոր վերածնունդի:
Քարոզության վերջին օրը Ս. Գրիգոր Լուսավորչին հայտնվեց Միածին Փրկիչը` լույսերի մեջ երկնքից իջնելով: Աստվածային հրաշալի տեսիլքով Լուսավորչին ցույց տրվեց Մայր տաճարի հիմնադրման վայրը: Տերը պատգամեց նաև վկայարաններ կառուցել Ս. Հռիփսիմյանց կույսերի նահատակության վայրերում:
